Αγάπη: Αυτό το υπέροχο συναίσθημα
18 Φεβ 2010
1 Σχόλιο
Αγάπη. Αφηρημένη αλλά και τόσο συγκεκριμένη έννοια. Συγκλονιστικό συναίσθημα. Όλα τα χείλη έχουν τραγουδήσει αυτή τη λέξη. Είναι η κορωνίδα του ψυχικού κόσμου του ανθρώπου. Πώς όμως ο καθένας τη νοιώθει; Πώς και πού την αναζητά; Άλλος την ψάχνει όπως ο διψασμένος το νερό και άλλος, όπως ο φιλάργυρος το χρήμα. Άλλος υπηρετεί αυτούς που αγαπά και άλλος καταδυναστεύει όσους τον αγαπούν. Εναγώνιες προσπάθειες να βρεθεί η αληθινή αγάπη, η παντοτινή. Και συνήθως η αναζήτηση γίνεται μεταξύ των ανθρώπων. Όμως και αυτοί έχουν το κενό της αγάπης μέσα τους και ψάχνουν να τη βρουν. Πλανεμένες προσπάθειες, αποτυχημένες. Διότι ποιος είναι αυτός που μπορεί να δώσει αν δεν έχει; Ποιος είναι αυτός που ξέρει την αγάπη αν δεν την έχει προηγουμένως γνωρίσει; Και τι αλήθεια εννοούμε λέγοντας αγάπη;
Ο Απόστολος Παύλος μας εξηγεί: «Η αγάπη μακροθυμεί, χρηστεύεται, η αγάπη ου ζηλοί, η αγάπη ου περπερεύεται, ου φυσιούται, ουκ ασχημονεί, ου ζητεί τα εαυτής, ου παροξύνεται, ου λογίζεται το κακόν, ου χαίρει επί τη αδικία, συγχαίρει δε τη αληθεία, πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ελπίζει, πάντα υπομένει» (Προς Κορινθίους Α΄ κεφ. ΙΓ 4-7).
Αξίζει να δούμε την αγάπη, όχι με το ερωτικό της περικάλυμμα - κάτι που περιορίζει αλλά και υποβαθμίζει την σημασία της - αλλά με μια σύντομη μεν, αλλά γενικότερη μελέτη, που θ' ανοίξει τους δρόμους για μια άλλη θεώρηση της ζωής μας.
Η Ελευθερία
"Τον ήλιον αυτού ανατέλλει επί πονηρούς και αγαθούς και βρέχει επί δικαίους και αδίκους" (Κατά Ματθαίον Κεφ. Ε΄ 45).
Το συναίσθημα της αγάπης δεν πρέπει να περιορίζεται. Πρέπει ν' απλώνεται σε κάθε πλάσμα, σε κάθε στοιχείο της φύσης. Ο περιορισμός της σε ορισμένα πρόσωπα ή πράγματα, δημιουργεί αρρωστημένο ψυχικό κόσμο, με πλήθος φοβίες και πάθη. Όπως το αηδόνι αν το κλείσουμε στο κλουβί θα πάψει να κελαηδά και σε λίγο θα πεθάνει, έτσι και την αγάπη, αν την περιορίσουμε, θα πάψει να είναι θεϊκή. Θα γίνει εγωιστική, ανυπόφορη. Δεν θα είναι πηγή που δροσίζει, που ποτίζει, που ξεκουράζει αλλά θα είναι φυλακή, δεσμά, τυραννία για το άτομο και τους γύρω της. Η ψευδής αγάπη, αυτή δηλαδή που από λάθος διαφώτιση ή διδασκαλία έχει συνειδησιακά εμπεδωθεί ως αληθινή έκφραση και οδηγεί τον άνθρωπο σε εκδηλώσεις μεμονωμένης λατρείας, σε υποταγή, ποτέ δεν μπορεί να τον κάνει να νοιώσει το υπέροχο συναίσθημα της ολοκληρωτικής αγάπης. Ο άνθρωπος που αγαπά μόνο το παιδί του και όλη του η ζωή, η σκέψη, περιστρέφεται γύρω απ' αυτό, είναι δυστυχισμένος. Ο άνδρας που αγαπά μόνο τη γυναίκα του, είναι σύζυγος καταπιεστικός. Κοιτάξτε έναν ωραίο πίνακα ζωγραφικής. Τα πολλά χρώματά του σμίγουν αρμονικά μεταξύ τους και δίνουν αυτή την ωραιότητα. Μεμονωμένα τα χρώματα, έξω από τον πίνακα, είναι απλώς χρωματισμοί χωρίς ενδιαφέρον. Έτσι και η αγάπη, όταν εκφράζεται με την ίδια ένταση προς όλες τις κατευθύνσεις, είναι απαράμιλλης ομορφιάς. Όταν όμως διασπασθεί σε πατρική, συζυγική, φιλική, χάνει την σπουδαία σημασία της και γίνεται από σχέση θεού με άνθρωπο, σχέση ανθρώπου με άνθρωπο.
Για να γίνω πιο κατανοητός στη θέση αυτή, θ' αναφέρω το παράδειγμα της όασης και του ποταμού. Η όαση παραμένει σταθερή σ' ένα μέρος και για να την πλησιάσει κανείς πρέπει να κινδυνεύσει. Γύρω της υπάρχει μόνο έρημος και δίπλα της ελάχιστοι φοίνικες που δέχονται τη δροσιά της. Η όαση ξεκουράζει, ξεδιψά για λίγο τους ταξιδιώτες, δεν μπορεί όμως να τους κρατήσει κοντά της γιατί γύρω της υπάρχει ερημιά, γύμνια, απομόνωση. Δεν μπορεί να τους δώσει τροφή, τροφή ψυχής, γι' αυτό και εκείνοι ξεκινούν πάλι το ταξίδι στην έρημο για να βρουν τον παράδεισο τους.
Η όαση είναι εδώ αυτός που έχει τη δύναμη να δώσει ζωή, αγάπη, παραμένει όμως προσκολλημένος στη φιλαυτία του, τον ναρκισσισμό του και δεν επιθυμεί να υπηρετήσει το σύνολο αλλά μόνο λίγους φοίνικες, τα μέλη της οικογένειάς του ή μερικούς γνωστούς. Φοίνικες είναι αυτοί που γεννιούνται και μένουν γύρω από μια όαση και δεν έχουν δύναμη να ξεφύγουν απ' αυτήν. Είναι παγιδευμένοι από τη δροσιά της, τη δύναμή της. Δεν έχουν ισχυρή θέληση, δυνατή προσωπικότητα. Ταξιδιώτες είναι αυτοί που αναζητούν την αγάπη, την αλήθεια, αλλά έχουν πάρει λάθος δρόμο. Η έρημος που διασχίζουν είναι η άγονος ψυχή τους και ο καυτός ήλιος πάνω από τα κεφάλια τους, τα αμαρτήματά τους. Η όαση που βρίσκουν είναι οι υλιστικές απολαύσεις που αφού τις δοκιμάσουν, αφού ικανοποιήσουν τις αισθήσεις τους αποχωρούν πνευματικά ανικανοποίητοι. Συνεχίζουν το ταξίδι τους, χαμένοι μέσα στην έρημο, τα πάθη τους, αναζητώντας την αληθινή, την πραγματική αγάπη που ελπίζουν να συναντήσουν για να τελειώσει σ' αυτό το σημείο το κουραστικό ταξίδι τους.
Ο ποταμός ξεκινά από την πηγή του και στο διάβα του ποτίζει όλη τη γη που συναντάει. Την κάνει εύφορη, έτοιμη να δεχθεί το σπόρο. Δροσίζει όσους βρίσκει στο διάβα του. Χαρίζει την ενέργειά του. Καθαρίζει τις όχθες από βρωμιές και σάπια αντικείμενα. Το νερό του είναι καθαρό, γάργαρο, χωρίς επικίνδυνες ουσίες. Δίνει το νερό του σε δίκαιους και αδίκους, σε καλούς και κακούς.
Εδώ ποταμός είναι ο άνθρωπος και το νερό που κυλά μέσα σ' αυτόν είναι η ζωοφόρος αγάπη του. Οι όχθες του ποταμού εμποδίζουν το νερό να σκορπισθεί άδικα, να βλάψει καλλιέργειες ή κατοικημένες περιοχές. Είναι οι ηθικοί κανόνες που δεν αφήνουν τον άνθρωπο ούτε να υπερβάλλει την όχθη αλλά ούτε να παρεκκλίνει. Κυλά ήρεμα ανάμεσα στα εύφορα καταπράσινα λιβάδια, ενώ είναι ορμητικός στις πετρώδεις εκτάσεις στις άγονες περιοχές.
Οι άνθρωποι που θέλουν να γευθούν τα χαρίσματά του, σχηματίζουν φράγματα για να τον κρατήσουν κοντά τους. Αντίθετα οι μοχθηροί, οι κενόδοξοι, οι μισούντες αυτόν, ρίχνουν μέσα του βόρβορο, βρωμιές για να τον μολύνουν. Όμως η καθαρότητά του είναι τέτοια που μένει αμόλυντος σε κάθε προσπάθειά τους.
Η δροσιά και η σπουδαιότητα του ποταμού είναι μεγάλη όσο και η ζωογόνος πνοή. Δεν περιμένει να έρθουν σ' αυτόν, αλλ' αυτός σπεύδει να δώσει τα χαρίσματά του, χαρίσματα που οφείλει στον δημιουργό του την Πηγή. Ο ποταμός κάνει την άγονη γη εύφορη. Μαλακώνει την σκληρή καρδιά έτσι που το υνί του γεωργού εύκολα θα την οργώσει και θα φυτεύσει τον σπόρο της αλήθειας, της αγάπης. Και γεωργός - σπορέας είναι ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός. Έτσι λοιπόν και η αγάπη, αν είναι σαν την όαση. Αν περιορίζεται σε άγονες περιοχές ή σε λίγους ταξιδιώτες, τότε και η σημασία της περιορίζεται σημαντικά.
Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να γίνουμε ποταμοί Αγάπης για τους πλησίον μας, όπως Εκείνος δίδαξε.
Η Φιλανθρωπία
"Μακάριοι οι ελεήμονες, ότι αυτοί ελεηθήσονται" (Κατά Ματθαίο Κεφ. Ε΄-7).
Η αγάπη σαν έκφραση ζωής, δείχνει και την ποιότητά της. Αν κάποιος τα αποθέματά της τα κρύβει στα σκοτεινά υπόγεια της σκληροκαρδίας, είναι σαν τον φιλάργυρο που αποταμιεύει πλούτη χωρίς ποτέ να χαρεί τις απλές και όμως τόσο σπουδαίες χαρές της ζωής. Διότι πλούσιος δεν είναι αυτός που έχει πολλά, αλλά αυτός που δίνει πολλά. Ο φιλάργυρος, ο αποταμιευτής, έχει την αγωνία, τον φόβο, να μην του κλέψουν την περιουσία του. Είναι ο φτωχός, δυστυχισμένος άνθρωπος, άσχετα με το πόσα έχει. Όποιος έχει την δύναμη να δίνει τον εαυτό του, από το δικό του, από το υστέρημά του, είναι ο πλουσιότερος των πλουσίων. Και είναι πιο πλούσιος γιατί η σκέψη του είναι πάντοτε στραμμένη προς τα πάνω, προς Αυτόν και ποτέ δεν νοιάζεται για υλικά αγαθά. Ευλογεί τον Θεό για την δυνατότητα που του δίνει να ζει βοηθώντας τους άλλους αλλά και ευγνωμονεί τον Θεό όταν δυστυχεί, γιατί μέσα από την δοκιμασία θα φθάσει στον εξαγνισμό. Αυτή η δύναμη συνυπάρχει μόνο μέσα στην καρδιά εκεί που έχει αγαπήσει τον Θεό αληθινά.
Η Ταπεινοφροσύνη
"Ει τις θέλει πρώτος είναι, έσται πάντων έσχατος και πάντων διάκονος (Κατά Μάρκον Κεφ. Θ'-35).
Κάποτε ένας αρχιεπίσκοπος και μερικοί ιερείς, ήθελαν να δοκιμάσουν αν ο Αββάς Μωϋσής ο Αιθίοψ, είχε πραγματική ταπείνωση. Έτσι ο αρχιεπίσκοπος έδωσε εντολή να τον διώξουν από το ιερό, όταν εισήρχετο σ' αυτό και συγχρόνως να τον παρακολουθήσουν τι θα πει αφού εξέλθει απ' αυτό. Πράγματι του είπαν: "ύπαγε έξω Αιθίοψ". Εκείνος βγήκε αμέσως λέγοντας: "Καλώς σοι εποίησαν, σποδόδερμε μελανέ, μη ων άνθρωπος, τι εισέρχη εν μέσω ανθρώπων;".
Η αληθινή αγάπη δεν σου επιτρέπει να στραφείς κατά των άλλων. Στρέφεσαι κατά του εαυτού σου και αναζητάς την αιτία που οδηγεί στην δυσαρμονία. Η ζωογόνος αγάπη γίνεται πάντα αποδεκτή από τους άλλους. Αν κάποιος δεν μπορεί να αγαπηθεί από κανέναν, σίγουρα δε φταίνε οι άλλοι αλλά ο ίδιος. Οι εκδηλώσεις του, η συμπεριφορά του, είναι τέτοιες που τον κάνουν αποκρουστικό.
Πρέπει λοιπόν να στραφεί μέσα του, ν' αναζητήσει τα αίτια και στρεφόμενος προς την πηγή της αγάπης, ν' ανοίξει τις δεξαμενές της καρδιάς του. Και αφού πλημμυρίσουν απ' αυτήν, να βγει στους δρόμους. Τότε σίγουρα όλοι θα τον αγκαλιάσουν, θα τον αγαπήσουν, γιατί η ματιά του, τα λόγια του, οι κινήσεις του, θα περιέχουν την Θεία Χάρη. Ο εγωισμός δεν καθρεπτίζεται πια στην ματιά του. Τα λόγια του δεν θα είναι πικρόχολα, προσβλητικά. Οι κινήσεις του δεν θα είναι βίαιες, απότομες. Μέσα από την ταπεινοφροσύνη θ' αναβλύσει η νικηφόρος αγάπη, που κάνει κάθε τροπαιοφόρο της, πόλο έλξης των ανθρώπων.
Η Αυτοθυσία
"Ο φιλών την ψυχήν αυτού απολέσει αυτήν και ο μισών την ψυχήν αυτού εν τω κόσμω τούτω, εις ζωήν αιώνιον φυλάξει αυτήν (Κατά Ιωάννη Κεφ. Ιβ΄-25).
Όπως ο Χριστός θυσιάστηκε για την σωτηρία του ανθρώπου, έτσι και ο άνθρωπος πρέπει να θυσιάζεται για το καλό των συνανθρώπων του. Η αγάπη ήταν αυτή που ανέβασε το Χριστό στο σταυρό. Η αγάπη του για τον εκπεσόντα τον οδήγησε στον Γολγοθά. Και όταν Αυτός όχι μόνο θυσιάζεται αλλά και συγχωρεί αυτούς που τον σταύρωσαν, τότε εμείς, οι απλοί άνθρωποι, τι άλλο θέλουμε να δούμε για ν' ακολουθήσουμε το παράδειγμά του;
Πράγματι είναι δύσκολο να υπερνικήσει κανείς τα ένστικτα και ειδικότερα το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, γιατί αυτά είναι δέσμια της σάρκας. Αν όμως το πνεύμα εξουσιάζει τα ένστικτα, τότε μπορεί να φθάσει στο μεγαλείο της αυτοθυσίας. Και αυτοθυσία δεν είναι μόνο η θανατική προσφορά αντ' άλλου. Είναι κυρίως η καθημερινή συνεισφορά για την καλυτέρευση της ζωής του συνανθρώπου μας. Ο καθημερινός αγώνας για την πνευματική πρόοδο όλων των ανθρώπων. Το να βάζεις τον εαυτό σου σε κίνδυνο και τελευταίο στις απολαβές, τα βραβεία. Να μην ικανοποιείσαι ποτέ γι' αυτά που προσφέρεις θεωρώντας τα ελάχιστα και να παρακαλάς τον Θεό να σ' αξιώσει να κάνεις κάτι σπουδαίο, κάτι ωφέλιμο. Να γίνεσαι καθημερινά γεφύρι χαράς, παρηγοριάς, συμπόνιας.
Πώς κερδίζεται η Αγάπη;
"Ή τις έστιν εξ υμών άνθρωπος, ο εάν αιτήση ο υιός αυτού άρτον, μη λίθον επιδώσει αυτώ;" (Κατά Ματθαίο Κεφ.ζ΄-9).
Και φθάνουμε στο σημείο να πούμε: Μα καλά, πώς μπορεί ένας απλός άνθρωπος να φθάσει σε αυτό το σημείο; Πώς μπορεί κάποιος να νιώσει έτσι την αγάπη; Πώς μπορεί να ενωθεί με τον Θεό;
Όπως είπα και πιο πάνω, πρέπει να νιώσει κάποιος αυτή την ανάγκη. Όπως ο ασθενής αναζητά τον καλύτερο γιατρό, το καλύτερο φάρμακο για να θεραπευθεί, έτσι και αυτός που αναζητά την Αγάπη, ψάχνει για τον καλύτερο πνευματικό οδηγό στην πορεία της ζωής του, την αθάνατη Θεία Ευχαριστία, την αιώνια ίαση. Και εδώ θεραπευτής αλλά και ίαμα συγχρόνως είναι ο Θεός. Η ειλικρινής και εκ βάθους καρδίας αγάπη δίνει στον αιτούντα την Χάρη να δεχθεί το Ίαμά Του. Διότι μόνο όταν αγαπάς το σύνολο αγαπάς με την ίδια δύναμη και τα μέρη του. Ενώ αντίθετα, η προσήλωση της αγάπης σε μέρος του συνόλου, σε κάνει ν' αγνοήσεις και κατ' επέκταση να χάσεις το όλον. Αν δεν ανοίξουμε τα παράθυρα, το φως του ήλιου δεν μπαίνει μέσα στο σπίτι. Έτσι πρέπει ν' ανοίξουμε την καρδιά μας σ' Αυτόν. Με καθημερινή προσευχή, να ζητούμε να μας αξιώσει ν' αγγίξουμε "την άκρη του ιματίου του." Με πραγματική ταπείνωση να ζητούμε την ευσπλαχνία του. Με δάκρυα μετανοίας να ζητούμε τον ξεπλυμό των αμαρτημάτων μας. Αν γίνονται ειλικρινώς αυτά, τότε είναι σίγουρο ότι θα νιώσουμε το χάδι του. Και αν μπούμε μέσα στην οικογένεια της Εκκλησίας και μετέχουμε των Θείων Μυστηρίων, της Θείας Ευχαριστίας, τότε είναι βέβαιο ότι θα νιώσουμε και την ζεστή του αγκάλη. Και τίποτα πλέον δεν θα μπορεί να μας βγάλει από εκεί. Και η καρδιά μας, πλημμυρισμένη από αληθινή αγάπη, την αγάπη Του, θα εκχέει και στους άλλους τα πλούσια αγαθά της. Θα γίνουμε ζωοδότες ήλιοι δεχόμενοι την Χάρη Του και όχι απλανείς αστέρες, διακοσμητικά στοιχεία στην απεραντοσύνη του σύμπαντος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου