Ο κυριότερος εχθρός μας είναι ο ίδιος μας ο εαυτός

Ο κυριότερος εχθρός μας είναι ο ίδιος μας ο εαυτός

Τις τελευταίες ημέρες οι μόνες πληροφορίες που μου βομβαρδίζουν το νου έχουν να κάνουν με διαδηλώσεις, διαμαρτυρίες, επαναστάσεις, παροξυσμούς και άλλα σχετικά. Εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται σε κατάσταση πανικού και θυμού, ο καθένας για τους δικούς του λόγους και βάσει δικής του κλίμακας.

Όλοι αναζητούν κάτι άλλο, ψάχνουν για έναν υπεύθυνο, να του ρίξουν, στην καλύτερη, μία μούντζα, ή στη χειρότερη να τον πετροβολήσουν σε καμιά πλατεία, έναν αποδιοπομπαίο τράγο, έναν βασιλιά καρνάβαλο, κάτι να κάψουμε βρε παιδί μου για να φύγει το κακό λες και έχουμε ανάγκη το φόβο και τον παροξυσμό για να γυρίσουμε μετά στην ησυχία μας. Διακατεχόμαστε από το φόβο της πτώχευσης, της ανεργίας, της ανασφάλειας, τον τρόμο του ξένου, της απόρριψης και στην τελική του ίδιου μας του εαυτού.

Όταν δεν ξέρει τι θα του ξημερώσει αύριο, ο άνθρωπος δεν συμφιλιώνεται με τις φοβίες του, παρά μονάχα προσδοκεί μια ριζοσπαστική αλλαγή, μια επανάσταση, έναν ξεσηκωμό. Θέλει να τ’ αλλάξει όλα τώρα, για να γίνουν τα πράγματα όπως ήταν πριν. Εκεί κατοικεί και το παράδοξο, στην ψευδαίσθηση ότι το πριν θα έλθει μετά το νυν. Δεν είναι λίγοι όμως εκείνοι που πιστεύουν ότι, παρά την εξέλιξη των γεγονότων και τη συνεχή αλλαγή των δεδομένων, η ιστορία απλώς επαναλαμβάνεται. Τίποτα δεν έχει αλλάξει και τίποτα δεν είναι όπως παλιά.

Όλοι μας ελεεινολόγουμε το απαξιωμένο πολιτικό σύστημα - και εμού συμπεριλαμβανομένου - κάνοντας όμως την πάπια για τις δικές μας ευθύνες, ατομικά και συλλογικά. Λες κι αυτό είναι προϊόν παρθενογένεσης. Τερατογένεσης μπορεί, όμως γεννήτορες έχει. Όλους μας. Ανεξαιρέτως και αδιαιρέτως. Ανεξάρτητα από κομματική και κοινωνική προσέγγιση. Χλευάζουμε τους πολιτικούς ως ανίκανους, ψεύτες και διεφθαρμένους. Εμείς οι ροβεσπιέροι της συμφοράς που απαιτούμε δίκαιη μεταχείριση από την Πολιτεία, αλλά δοθείσης ευκαιρίας διαπράττουμε τη μικρή ή μεγάλη παρανομία. Είμαστε εμείς οι ίδιοι που καταγγέλλουμε το διογκωμένο και αναποτελεσματικό κράτος, ωστόσο επιδιώκουμε το διορισμό του – ελλιπών προσόντων – παιδιού μας με ρουσφέτι. Ή μήπως όχι;

Θέλουμε να υπάρχουν νόμοι και μάλιστα αυστηροί, αλλά να εφαρμόζονται επί των υπολοίπων. Καταγγέλλουμε τη φοροδιαφυγή, αλλά δοθείσης ευκαιρίας παίρνουμε την αμοιβή μας κάτω από το τραπέζι. Δανειζόμαστε από τις τράπεζες για να τζογάρουμε στο Χρηματιστήριο και όταν έρθει η ώρα της πληρωμής καταγγέλλουμε την απληστία τους. Η δική μας δε μετράει! Ανατριχιάζουμε για το τόσο αίμα που χύνεται στην άσφαλτο, όμως η τροχαία παράβαση είναι σχεδόν για όλους μας ιερόν δικαίωμα και συνεπώς ατιμώρητον!

Η ανθρώπινη ύπαρξη ανέκαθεν περιστρέφεται γύρω από μια μόνιμη μάχη μεταξύ ισχυρού και αδύναμου. Οι ισχυροί πατάνε πάνω στους αδύνατους για λίγο, έχοντας θεούς νόμους στο πλάϊ τους, αλλά η πονηρή ρόδα του χρόνου γυρίζει ανελέητα κι έρχεται η στιγμή που οι πρώτοι έσονται τελευταίοι, οι τελευταίοι πρώτοι και πάει λέγοντας. Μια συνεχής ροή και αν δεν φέρνει πάντοτε νίκη σους αδύναμους, γκρεμοτσακίζει πιο συχνά τους παντοδύναμους στην ήττα. Αυτή είναι η ανθρώπινη φύση και εμείς, υπόδουλοι του συστήματος, απλώς ξεχάσαμε το κυριότερο: πως ο χειρότερος εχθρός του ανθρώπου, ο πιο ανελέητος αντίπαλός του, το πιο ακαταμάχητο θηρίο, είναι ο ίδιος του ο εαυτός. Δεν είμαστε άξιοι της μοίρας μας, είμαστε άμοιρα θύματα της άγνοιάς μας.

Κλαίρη Δεληγιάννη

Αντιδήμαρχος Παιδείας και

δια βίου Μάθησης