Εκ του οραν το εραν: ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΑΓΑΛΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΧΑΪΚΟ ΜΕΙΔΙΑΜΑ

ΑΡΧΙΚΗ

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΙΣΤΟΥ

ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΣ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

ΘΡΑΚΗ

ΗΠΕΙΡΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ

ΚΡΗΤΗ

ΕΛΛΗΝΙΔΕΣ ΝΗΣΟΙ

ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ

ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙΣ

ΚΥΠΡΟΣ

ΜΕΓΑΛΗ ΕΛΛΑΣ

ΠΟΛΕΜΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ

ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΛΛΗΝΩΝ

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΒΙΝΤΕΟ ΠΟΙΚΙΛΑ IN ENGLISH ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ

πίσω

ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΑΓΑΛΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΧΑΪΚΟ ΜΕΙΔΙΑΜΑ

Το μειδίαμα του Σπαρτιάτη

Αρχαϊκό μειδίαμα: Έτσι αποκαλούν οι ειδικοί το ιδιαίτερο γνώρισμα της γλυπτικής τέχνης του 6ου π.Χ. αιώνα. Οι Έλληνες γλύπτες δοκιμάζουν το υλικό τους και προετοιμάζονται γιά τα συγκλονιστικά επιτεύγματα του επόμενου αιώνα. Ολα αλλάζουν, το μόνο που μένει αμετάβλητο είναι το αινιγματικό αυτό χαμόγελο στα χείλη των σμιλεμένων μορφών.

Οι δημιουργοί χαμογελούν γιατί πιστεύουν στην χαρά της ζωής, στη νεότητα και στην ομορφιά του κόσμου. Τα δημιουργήματα, Θεοί και Ήρωες, Κούροι και Κόρες, χαμογελούν γιατί διαισθάνονται την επερχόμενη τελειοποίηση της μορφής τους. Αργότερα, στην Κλασική Εποχή, καθώς δημιουργούνται τα ιδανικά πρότυπα της ανθρωπότητας, το νεανικό μειδίαμα θα εξελιχθεί σε ώριμη έκφραση περισυλλογής, μέτρου, αρμονίας και τάξης.

Ανάμεσα στις εποχές, στη μετάβαση από την Ύστερη Αρχαϊκή στην Πρώιμη Κλασική Περίοδο, χρονολογούν οι ειδικοί έναν μαρμαρωμένο πολεμιστή (490-480 π.Χ.). Ξεχωρίζει ανάμεσα στα άλλα εκθέματα του μουσείου της Σπάρτης. Τον έχω θαυμάσει από κοντά κι έχω λάβει το κάλεσμα. Στο πρόσωπό του διατηρεί ακόμη το αρχαϊκό μειδίαμα, στην παραλλαγή του σπαρτιατικού ιδιότυπου: Είναι χαμόγελο ανωτερότητας γιατί μόνον οι Σπαρτιάτες ήταν βέβαιοι πως ποτέ δεν θα αντιμετώπιζαν ισάξιους αντιπάλους. Είναι επίσης χαμόγελο αποδοχής θανάτου γιατί μόνον οι Σπαρτιάτες αντιμετώπιζαν τον θάνατο στη μάχη, σαν μιά τελευταία πράξη ολοκλήρωσης των προτύπων που τους ανάθρεψαν.

Ο Ηράκλειτος διδάσκει πως «ψυχές σκοτωμένες στον πόλεμο είναι καθαρότερες από αυτές που πέθαναν από αρρώστια» και ο Τυρταίος προτρέπει:

«Μη φοβηθείτε το πλήθος των ανδρών
και μη δειλιάσετε μπροστά τους,
παρά κάθε άνδρας την ασπίδα του
ας φέρει ίσια μπροστά,
στην πρώτη τη γραμμή
ας αψηφήσει τη ζωή
και του θανάτου τα μαύρα πνεύματα
μες την καρδιά του ας αγαπήσει,
όπως του ήλιου τις αχτίδες.»

Όταν ο γερμανός ιστορικός τέχνης Johann Joachim Winckelmann(1717-1768) σχολίασε πως η αρχαία ελληνική γλυπτική είναι διαποτισμένη από «ευγενική απλότητα και ήρεμη μεγαλοπρέπεια» αναφερόταν πρωτίστως στην κλασική περίοδο.
Ιδωμένη από τη σύγχρονη σκοπιά, ωστόσο, η περιγραφή αυτή φαίνεται να ταιριάζει πολύ περισσότερο στη γλυπτική της αρχαϊκής περιόδου.
Μια πολύ σημαντική και κρίσιμη φάση για την εξέλιξη της αρχαίας ελληνικής δημιουργικής έκφρασης στεγάζεται στις αίθουσες των αρχαϊκών γλυπτών, 7-13, του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου.
«Η Ελλάδα, κατά πώς φαίνεται, δεν εξελίχθηκε αργά και μεθοδικά», είπε κάποτε ο βρετανός ιστορικός Norman Davies. «[Η Ελλάδα] πήρε φωτιά». Έτσι, αν στην πρώιμη εποχή του Σιδήρου δόθηκε το έναυσμα, στην αρχαϊκή περίοδο πυροδοτήθηκε αυτή η εξέλιξη για να οδηγήσει στην έκρηξη δημιουργικότητας της κλασικής περιόδου.

Σημαντικές εξελίξεις
Η αρχαϊκή περίοδος, που συμβατικά χρονολογείται από το 600 π.Χ. έως το 480 π.Χ., περικλείει τεράστιας σημασίας κοινωνικές, πολιτισμικές και πολιτικές εξελίξεις, με άλλα λόγια τη διαδικασία που οδήγησε σε εκείνο το φαινόμενο που σήμερα αναγνωρίζουμε και θαυμάζουμε ως τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το δωρικό και το ιωνικό αρχιτεκτονικό ύφος τελειοποιούνται, το δίκτυο των ισχυρών πόλεων-κρατών και των σημαντικότερων ιερών αποκρυσταλλώνεται, συμβαίνουν οι πολιτικές αλλαγές που επιφέρουν τη γέννηση της αθηναϊκής δημοκρατίας, εκτελούνται τα πρώτα μεγάλα έργα μηχανικής, η ελληνική ποίηση ακμάζει και μπαίνουν τα θεμέλια της αρχαιοελληνικής επιστημονικής και φιλοσοφικής σκέψης.
Την ίδια στιγμή, τα ποικίλα και διάσπαρτα τμήματα του αρχαίου ελληνικού κόσμου δείχνουν μια αυξανόμενη τάση για παράλληλη ανάπτυξη. Με άλλα λόγια, παρατηρείται μια ενδυνάμωση της αίσθησης της ελληνικότητας.
Την αρχαϊκή περίοδο, επίσης, είναι που η Αθήνα μεταμορφώνεται από μία μεταξύ διαφόρων σημαντικών πόλεων στο επίκεντρο των γραμμάτων και των τεχνών. Προς τα τέλη της περιόδου, η περσική εισβολή αποκρούεται από μια συλλογική ελληνική επιχείρηση, εδραιώνοντας τη θέση της Αθήνας και της Σπάρτης ως κυρίαρχων πολιτικών δυνάμεων.

Τα πρώτα γλυπτά
Η αίθουσα 7 περιέχει δείγματα της προ-αρχαϊκής και πρώιμης αρχαϊκής γλυπτικής από διάφορα μέρη της Ελλάδας, μεταξύ των οποίων η Δήλος και η Βοιωτία. Στην αίθουσα αυτή βλέπουμε ορισμένα από τα πρώτα γνωστά μνημειώδη γλυπτά της αρχαίας Ελλάδας.
Στην αριστερή πλευρά, βρίσκεται το γυναικείο άγαλμα από τη Δήλο, το οποίο πιθανότατα αναπαριστά την Άρτεμη και χρονολογείται στο 650 π.Χ. Σύμφωνα με την επιγραφή στο πλαϊνό του μέρος, ήταν αφιερωμένο σε μια κυρία ονόματι Νικάνδρη. Χαρακτηριστικό της αιγαιακής δαιδαλικής τεχνοτροπίας, είναι ένα από τα αρχαιότερα γλυπτά σε φυσικό μέγεθος της αρχαίας ελληνικής τέχνης. Στην αίθουσα 7, επίσης, παρατηρήστε τα ανάγλυφα από το ναό της Αθηνάς στις Μυκήνες, και το εντυπωσιακό γυναικείο άγαλμα που αναπαριστά ίσως την Ήρα. Από το 630 π.Χ., τα έργα αυτά συγκροτούν ένα από τα αρχαιότερα γνωστά σύνολα αρχαίας ελληνικής γλυπτικής.

Στην αίθουσα 8 μας περιμένουν άλλα εντυπωσιακά δείγματα τέχνης του 600 π.Χ. Εδώ, κυριαρχούν στο χώρο δύο κούροι, ύψους που ξεπερνά τα 3 μ., από το Σούνιο, καμωμένοι από μάρμαρο της Νάξου. Απέναντί τους βρίσκεται το κεφάλι ενός κούρου του Διπύλου, ο οποίος θεωρείται ένας από τους καλύτερους αθηναίους γλύπτες της περιόδου.
Ο κούρος, που θα παρέμενε ο κυρίαρχος τύπος ανδρικού γλυπτού για περισσότερο από έναν αιώνα, είναι στην ουσία μια απεικόνιση ενός γυμνού νεαρού άνδρα, με το αριστερό του πόδι ελαφρώς προτεταμένο και τα δυο του χέρια κοντά στον κορμό του. Μαζί με την κόρη, τον γυναικείο του αντίποδα, ο αγαλματικός αυτός τύπος ορίζει λίγο πολύ την αρχαϊκή τέχνη και μας επιτρέπει να παρακολουθήσουμε τις αλλαγές που έλαβαν χώρα στο πλαίσιο αυτής.
Τα αγάλματα αυτά ήσαν συνήθως αναθήματα σε ιερά, μπορούσαν όμως να είναι και επιτύμβια. Δεν είναι βέβαιο εάν αναπαριστούσαν θεούς, ήρωες, θνητούς, ή και τα τρία.

Μεγάλα βήματα
Κοιτάζοντας τα αγάλματα αυτής της αίθουσας, παρατηρήστε πως ήδη έχουν σημειώσει μεγάλα βήματα προς την κατεύθυνση του νατουραλισμού, παρουσιάζοντας μια βελτιωμένη κατανόηση της ανθρώπινης ανατομίας. Παρατηρήστε όμως επίσης πως η στάση τους παραμένει στατική, άκαμπτη και στυλιζαρισμένη, και πόσες ανατομικές λεπτομέρειες όπως τα πλευρά, οι κοιλιακοί μύες, τα αφτιά και τα μαλλιά αντιμετωπίζονται κυρίως ως επιφανειακά διακοσμητικά στοιχεία, κι όχι ως οργανική πραγματικότητα. Σημειώστε επίσης τη μυστηριώδη έκφραση που έμεινε γνωστή ως το «αρχαϊκό μειδίαμα».
Συνεχίζουμε στις αίθουσες 9 και 10, που περιέχουν αγάλματα και αρχιτεκτονική γλυπτική του 6ου αι. π.Χ. από την Αθήνα, τη Βοιωτία, την Αττική και τα νησιά.
Υπάρχει μια εμφανής διεύρυνση της ποικιλίας των μοτίβων, αλλά και μια αυξανόμενη δυναμικότητα στη στάση. Ίχνη χρώματος σώζονται σε αρκετά έργα, όπως στο θραύσμα επιτύμβιας στήλης από την Ανάβυσσο. Εδώ, παρότι σώζονται μόνο τμήματα των δύο κεφαλιών, βλέπουμε καθαρά την παράσταση μιας μητέρας που κρατάει στην αγκαλιά της ένα παιδί.
Επιστρέφοντας, μέσω της αίθουσας 8, μπαίνουμε στην αίθουσα 11. Στο χώρο δεσπόζουν ένας κούρος και μία κόρη που βρέθηκαν στην αρχαία νεκρόπολη Μυρρινούντος (σημερινή Μερέντα) Αττικής. Η κόρη (550-540 π.Χ.), από παριανό μάρμαρο, λεγόταν Φρασίκλεια, γεγονός που γνωρίζουμε από την επιγραφή της βάσης της. Επίσης, από την επιγραφή, γνωρίζουμε ότι η μοίρα της ήταν να μείνει για πάντα κόρη, καθώς πέθανε ανύπαντρη. Η επιγραφή μας πληροφορεί και για το όνομα του γλύπτη, που ήταν ο Αριστίων από την Πάρο. Προσέξτε τις λεπτομέρειες του ενδύματός της, που υποδηλώνουν υφαντό ή κεντημένο ρούχο. Προσέξτε επίσης πώς ο γλύπτης διαγράφει τις καμπύλες της σιλουέτας της μέσα από το ένδυμά της.
Τέλος, μπαίνουμε στην αίθουσα 13. Εδώ βλέπουμε τα όψιμα αρχαϊκά έργα, τέλη 4ου-αρχές 5ου αι. π.Χ., στην ακμή του λεγόμενου «αυστηρού ρυθμού» και τη μετάβαση προς την κλασική τέχνη.

ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΥΠΤΙΚΗΣ

Εξελικτική παρουσίαση της αρχαϊκής γλυπτικής μέσα από συλλογή εικόνων με τα αντιπροσωπευτικότερα αρχαϊκά γλυπτά.

	Η πώρινη «κυρία της Auxerre», 640-630 π.Χ., 650-600 π.Χ., ύψος 0,65 μ. -- ΚΛΕΜΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΚΑΠΗΛΟΥΣ ΦΡΑΓΚΟΥΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΗΤΙΚΗ ΓΗ Η «ΚΡΗΤΙΚΙΑ » ΔΗΛΑΔΗ- Προέρχεται μάλλον από την Κρήτη. Έχει τα κύρια χαρακτηριστικά του «δαιδαλικού», όπως ονομάστηκε, στιλ, του οποίου τα πρώτα χάλκινα δείγματα βρέθηκαν στην Κρήτη. Τα τυπικά δαιδαλικά χαρακτηριστικά είναι το τριγωνικό πρόσωπο με τα οριζόντια μάτια, το στρογγυλό σαγόνι και το επίπεδο κρανίο, τα μακριά μαλλιά, χτενισμένα σε κατακόρυφους βοστρύχους που χωρίζονται σε οριζόντιες σειρές ή οριζόντιους κυματισμούς. Μουσείο Λούβρου, Παρίσι		Κλέοβις και Βίτων, 615-590 π.Χ., ύψος 1,97 μ. Κύριος τύπος των πρώιμων αρχαϊκών γλυπτών είναι εκείνο του ιστάμενου νέου (Κούρου) που ακολουθεί αρχικά τις δαιδαλικές συμβάσεις αναπαράστασης της κεφαλής. Το σώμα αποδίδεται γυμνό, σε αυστηρά μετωπική στάση, με το αριστερό πόδι λίγο πιο εμπρός από το δεξί, τους βραχίονες κοντά στα πλευρά, κάποτε λυγισμένους στο ύψος των αγκώνων. Η όλη στάση τονίζει τη σταθερότητα του ανθρώπινου σώματος. Υπουργείο Πολιτισμού: Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών
	Άγαλμα αναθηματικού κούρου υπερφυσικού μεγέθους. Βρέθηκε στο ιερό του Ποσειδώνος στο Σούνιο. Γύρω στο 600 π.Χ., ύψος: 3,05μ. Υπουργείο Πολιτισιμού: Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο		Κούρος, από μάρμαρο της Νάξου, ύψος 1,93 μ., 590-580 π.Χ. Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης
	Κορμός Κούρου. Βρέθηκε στο Ιερό του Απόλλωνα και είναι πολύ πιθανόν έργο Παριανού εργαστηρίου. Μέσα του 6ου αιώνα π.Χ. Υπουργείο ΠολιτισιμούΑρχαιολογικό Μουσείο Δήλου		"Ο Μοσχοφόρος". Αρχαϊκό άγαλμα ανδρός με γένεια και ένθετα μάτια που κρατά στους ώμους μοσχαράκι. Σύμφωνα με την επιγραφή της βάσης το ανέθεσε ο Ρόμβος. 570 π.Χ. Υπουργείο Πολιτισμού: Μουσείο Ακροπόλεως
	Κούρος Τενέας, 575-550 π.Χ. Staatliche Antikensammlungen und glyptothek, Μόναχο, Christa Koppermann Το αρχαϊκό μειδίαμα, κύριο χαρακτηριστικό της αρχαϊκής τέχνης, εκφράζει τη χαρά και την άφατη αγαλλίαση του ανθρώπου μπροστά στο θαύμα του κόσμου. Φωτογραφία: περιοδικό National Geographic, τεύχος Φεβρουάριος 2000		Κούρος (σχεδόν φυσικού μεγέθους), από το ιερό του Απόλλωνος στο όρος Πτώον (Βοιωτία), γύρω στο 550 π.Χ. Υπουργείο Πολιτισμού: Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών
	Κούρος από την Ανάβυσσο της Αττικής. Στεκόταν πάνω σε βαθμιδωτή βάση που είχε την επιγραφή «Στάσου και κλάψε μπρος στο μνήμα του νεκρού Κροίσου που θανάτωσε ο βίαιος Άρης καθώς πολεμούσε στην πρώτη γραμμή». Ύψος 1,94 μ. 525 π.Χ. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Από τα μέσα του 6ου αιώνα οι στάσεις γίνονται λιγότερο άκαμπτες, η ανατομία της ανθρώπινης μορφής κατανοείται καλύτερα και οι Κούροι δεν απεικονίζονται πια σαν έφηβοι (ανδρόπαιδες) αλλά σαν άνδρες. Το αρχαϊκό μειδίαμα γίνεται πιο φυσικό και ορισμένες φορες αντιστοιχεί σε μια έκφραση ελαφριάς κατήφειας. Φωτογραφία: περιοδικό National Geographic, τεύχος Φεβρουάριος 2000		Κούρος από την Αττική. Η βάση έχει την επιγραφή «Αριστόδικο», ύψος 1,95. Γύρω στο 510-500 π.Χ. Ο «Αριστόδικος» ανοίγει την πόρτα για την τέχνη των κλασικών χρόνων. Οι ανατομικές λεπτομέρειες αποδίδονται με ρεαλισμό και συνδέονται οργανικά με τον όγκο και τη δομή του σώματος. Το σώμα αποκτά ελαστικότητα και κίνηση, καθώς οι μεγάλες επιφάνειες διαφοροποιούνται σε μικρότερους πλαστικούς όγκους-με τις μελετημένες αυλακώσεις της κοιλιακής χώρας και της πλάτης, οι αρθρώσεις τονίζονται και τα σχήματά τους γίνονται πιο ρευστά. Υπουργείο Πολιτισμού: Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο
	Η «Πεπλοφόρος», γύρω στα 540-530 π.Χ. Η Κόρη φορεί πέπλο πάνω από τον χιτώνα, του οποίου διακρίνονται τα μανίκια και η άκρη της φούστας. Η στεφάνη και οι πόρπες στους ώμους ήταν χάλκινες. Υπουργείο Πολιτισμού: Μουσείο Ακροπόλεως		«Η Κόρη με τα αμυγδαλωτά μάτια». Γύρω στα 500 π.Χ. Η πιο γοητευτική Κόρη που υπάρχει στην αθηναϊκή Ακρόπολη. Η νεανική γυναικεία χάρη έχει αποδοθεί με μεγάλη εκφραστική δύναμη. Η ανεπαίσθητη καμπύλη των πτυχών του ιματίου, οι λεπταίσθητοι πλόκαμοι των μαλλιών κι το έξοχο μοίρασμα της κόμης επάνω από το μέτωπο, τα εύχυμα χείλη και τα αινιγματικά μάτια συνθέτουν ένα απαράμιλλο σύνολο, που θα λαμποκοπούσε και με τη χρωματική του αρμονία. Υπουργείο Πολιτισμού: Μουσείο Ακροπόλεως
	Κόρη, Μουσείο Ακροπόλεως Επιχρωματισμός: Doug Stern Φωτογραφία: περιοδικό National Geographic, τεύχος Φεβρουάριος 2000		Η «Κόρη του Ευθυδίκου», γύρω στα 490 π.Χ. Αντίθετα από τις προηγούμενες Κόρες με το αρχαϊκό μειδίαμα η Κόρη αυτή είναι δύσθυμη. Το πλάσιμο του προσώπου είναι πιο αυστηρό και η σάρκα πιο μεστή. Όλα μαρτυρούν μια νέα στάση απέναντι στη ζωή και στην τέχνη, που ετοιμάζει τις δημιουργίες του αυστηρού ρυθμού. Φωτογραφία: Τα Ελληνικά Μουσεία, Εκδοτική Αθηνών
	"Το παιδί του Κριτία", ύψος 0,86 μ. Γύρω στο 490-480 π.Χ. Στις αρχές του 5ου αιώνα μια ορισμένη κίνηση προσδόθηκε στη μορφή. Οι ώμοι παρέμειναν σε μετωπική διάταξη, οι πλευρές όμως δεν κατασκευάζονται συμμετρικά. Η μικρή στροφή που προσδίδεται στο κεφάλι και στο ανώτερο μέρος του σώματος, σημειώνει την αρχή της διαλύσεως της μετωπικότητας και της συμμετρικής κατασκευής, ανοίγοντας το δρόμο για τις κατακτήσεις της πλαστικής των κλασικών χρόνων. Υπουργείο Πολιτισμού: Μουσείο Ακροπόλεως		"Το παδί του Κριτία", πλάγια όψη Το σώμα αποδίδεται με πιο φυσιοκρατικό τρόπο. Το βάρος πέφτει στο προβαλλόμενο πόδι, το ισχίο ανασηκώνεται και ο κορμός είναι απαλά σμιλεμένος. Υπουργείο Πολιτισμού: Μουσείο Ακροπόλεως
	Κεφαλή πήλινου αγάλματος, από Δαιδαλικό-αρχαϊκό (7ος-6ος π.Χ. αιώνας) αποθέτη της Σητείας. Το μέγεθός της είναι αρκετά μικρότερο από το φυσικό και είναι κοίλη εσωτερικά. Οι κόρες των μεγάλων ματιών έχουν σημειωθεί με διαβήτη. Στο στόμα υπάρχει το γνωστό αρχαϊκό μειδίαμα. Η έγχρωμη διακόσμηση ελάχιστα διατηρείται, όπως τα φρύδια, που ήταν κυανά. Υπουργείο Πολιτισμού: Μουσείο Αγίου Νικολάου		Πήλινο ειδώλιο κόρης που χρονολογείται στο δεύτερο μισό του 6ου αιώνα π.Χ. Υπουργείο Πολιτισμού: Αρχαιολογικό Μουσείο Αιανής
	Η "Φεύγουσα Κόρη", γλυπτό των αρχών του 5ου αιώνα π.Χ Υπουργείο Πολιτισμού: Αρχαιολογικό Μουσείο Ελευσίνας		Αγαλμάτιο ιππέα από το ιερό του Διός στη Δωδώνη Υπουργείο Πολιτισμού: Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Συλλογή χαλκών
	Ιππέας από την Ακρόπολη. Το κεφάλι "Rampin" βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι, το υπόλοιπο στο Μουσείο Ακροπόλεως. Φορεί στεφάνι από αγριοσέλινο (έπαθλο από τα Ίσθμια και τα Νέμεα), 550 π.Χ. Υπουργείο Πολιτισμού: Μουσείο Ακροπόλεως και Μουσείο Λούβρου, Παρίσι		Άλογα από άρμα, Μουσείο Ακροπόλεως, 570 π.Χ. Υπουργείο Πολιτισμού: Μουσείο Ακροπόλεως
	Ανάγλυφη πλάκα με πάλη, 520 π.Χ. Φωτογραφία:Ιστορία Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών Υπουργείο Πολιτισμού: Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο		Ανάγλυφη πλάκα πιθανόν από επένδυση ταφικού μνημείου, με παράσταση ενός οπλιτοδρόμου. Βρέθηκε στην Αθήνα. Γύρω στο 500 π.Χ. ύψος: 1μ., πλάτος: 0,75μ. Υπουργείο Πολιτισμού: Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Συλλογή γλυπτών
	Σφίγγα από τους Δελφούς. Στέκεται πάνω σε ιωνικό κίονα. Το συνολικό ύψος είναι 2,32 μ. 560 π.Χ. Υπουργείο Πολιτισμού: Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών		Επιτύμβια στήλη, 530 π.Χ. Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης

Διός Ερκείου Ερμού Ακάμαντος
Το Δίπυλο ξεκλειδώνει στη σιωπή των Παναθηναίων.
Εικόνες χαραγμένες στα σπαράγματα των μαρμάρων …
"Κλύθί μοι, αιγιόχοιο Διός τέκος, η γενετήρος πηγής εκπροθορούσα, και ακροτάτης από σειρής, αρσενόθυμε, φέρασπι, μεγάσθενες, οβριμοπάτρη παλλάς, τριτογένεια, δορυσσόε, χρυσεοπήληξ" …
Ακολούθη μοι… τα σανδάλια σε προτρέπουν να ακολουθήσεις
Ιέρεια ιστορία του κόσμου σε παρασέρνει στην οδό των τάφων
Η Ηγησώ αναποφάσιστη αναζητά εντός της πυξίδας το καλύτερο κόσμημά της. Μη προσπεράσεις. Το βλέμμα σου ανήκει στην πυξίδα και μπορεί, μπορεί να το διαλέξει, την ώρα που ο μαρμαρωμένος ταύρος θα ορίζει την αιωνιότητά στον αεικίνητο βηματισμό του. Ο Απηλιώτης μπερδεύεται στη λύρα της φωτιάς παρασέρνοντας σπίθες Παρθενώνα να μεταλάβουν οι γιοί του Κέκροπα.
Σ' αυτή τη λιτανεία μην απουσιάσεις. Σ' αυτή τη λιτανεία μη σκύψεις το κεφάλι, με σεβασμό κοίτα ψηλά. Οι θεϊκές νότες θα ζευγαρώσουν με το θάνατο του σήμερα για να γεννήσουν την καταστροφή στο Ωδείο του Αγρίππα. Ακούς; … Ακούς; Είσαι και συ ένας ήχος αόριστος στο διάστημα της μνήμης. Έχεις;
Δείξε μου τότε το βολβό του υάκινθου. Μισή χαρά του Πλούτωνα μισή του Απόλλωνα μα όλη η μυσταγωγία δικιά σου.

Το Δίπυλο ξεκλειδώνει στη σιωπή της πρωϊνής αύρας.
Σαν ξυπνήσεις οι νύφες θα σου πλύνουν το πρόσωπο με νερό θαλασσινό να ταξιδέψεις ελπίδες με τα κουπιά τριήρεως καθώς η Ηγησώ θα σου γνέφει χαμογελώντας για πρώτη φορά και ίσως για τελευταία.
Μη διστάσεις να ερωτευτείς. Αύριο μπορεί και συ να μαρμαρώσεις μπροστά στο βλέμμα του ταύρου φορώντας το αρχαϊκό προσωπείο με το μειδίαμα του κέρδους από το πλάγιασμα με την ιέρεια Ιστορία

Από το 530 π.Χ. παρατηρείται μια σημαντική αλλαγή. Οι κούροι μετατρέπονται από "ανδρόπαιδες" σε "άνδρες". Το χαρακτηριστικό αρχαϊκό μειδίαμα σιγά σιγά θα υποχωρήσει και θα εξαφανιστεί προς τέλος της αρχαϊκής περιόδου. Ο κούρος θα έχει πια το ένα πόδι λυγισμένο και θα ανασηκώνεται με άνεση, με συνέπεια το βάρος του σώματος να μετατοπίζεται στο άλλο πόδι. Αυτό σημαίνει ότι θα επηρεαστεί η στάση ολόκληρου του σώματος, των γοφών, των ώμων, του στήθους, του κεφαλιού. Τα μαλλιά θα είναι κοντά και γενικότερα ο κούρος δε θα απεικονίζει νέο, αλλά άνδρα. Ανάλογες αλλαγές έχουμε και στην κόρη. Το μειδίαμα αντικαθίσταται από μια πιο ήρεμη έκφραση ή ακόμη και μουτρωμένη. Εξαιτίας αυτής της αυστηρότητας τα μεταβατικά αυτά χρόνια από την αρχαϊκή τέχνη ως την κλασική είναι γνωστά στην ιστορία της τέχνης με την ονομασία "αυστηρός ρυθμός".

ΤΕΛΟΣ

ΠΗΓΕΣ

ΠΕΡΙΟΔ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ

ΙΣΤΟΤΟΠΟΣ ΕΛΛΑΣ

ΙΣΤΟΤΟΠΟΣ 2E-YLIKO

ΣΩΤΗΡΗΣ ΜΠΟΤΑΣ Υποπλοίαρχος