Εἶναι κατορθωτή ἡ τελειότητα; Τί παθαίνουν ὅσοι λέγουν ὅτι δέν εἶναι.

Α) Εἶναι κατορθωτή ἡ τελειότητα;

Πολλοί λένε: «Τί, τέλειοι θά γίνουμε; Ποιός μπορεῖ νά εἶναι τέλειος;». Λέγοντας αὐτά παραιτοῦνται ἀπό κάθε προσπάθεια καί πνευματικό ἀγῶνα. Ὅμως ὁ Ἅγιος Μακάριος προσκομίζοντας ἀποδείξεις ἀπό τήν Ἁγία Γραφή μᾶς πείθει ὅτι ὄντως εἶναι κατορθωτή ἡ τελειότητα καί μάλιστα ἀπό ὅλους μας. Νά πῶς μᾶς διδάσκει:

«Σ' εκείνους που λένε ότι είναι αδύνατο να φτάσομε την τελειότητα και να απαλλαγούμε ολότελα από τα πάθη, ή και να επιτύχομε τη μετοχή και πλήρωση του αγαθού Πνεύματος, είναι ανάγκη να φέρομε μαρτυρία από τις θείες Γραφές και να δείξομε ότι δεν ξέρουν καλά και ότι δε λένε το σωστό και την αλήθεια.
Έτσι, ο Κύριος λέει: «Να γίνεστε τέλειοι, όπως ο ουράνιος Πατέρας σας είναι τέλειος»(Ματθ. 5, 48), και: «Θέλω όπου είμαι εγώ, να είναι κι εκείνοι μαζί μου, για να θεωρούν τη δόξα μου»(Ιω. 17, 24). Αυτά είναι λόγια Εκείνου που είπε: «Ο ουρανός και η γη θα πάψουν να υπάρχουν, οι λόγοι μου όμως ποτέ δε θα πάψουν να ισχύουν»(Ματθ. 24, 35).
Ίδιο νόημα έχουν και τα λόγια του Αποστόλου: «Για να παρουσιάσομε κάθε άνθρωπο τέλειο, σύμφωνα με το πρότυπο του Χριστού»(Κολ. 1, 28), και: «Ώσπου να καταλήξομε όλοι στην ενότητα που δίνει η πίστη και η επίγνωση του Υιού του Θεού, να γίνομε ώριμοι και να φτάσομε την τελειότητα που μέτρο της είναι ο Χριστός»(Εφ. 4, 13).

Όταν λοιπόν έτσι αποβλέπομε στην τελειότητα, πετυχαίνομε δύο κάλλιστα πράγματα: πρώτον, ότι αναλαμβάνοντας εντατικό και αδιάκοπο αγώνα, τρέχομε προς το τέρμα με την ελπίδα της κατακτήσεως αυτής της καταστάσεως και της κορυφής, και δεύτερον, δεν κυριευόμαστε από την αλαζονεία,, αλλά μετριοφρονούμε και θεωρούμε τους εαυτούς μας μικρούς, επειδή δε φτάσαμε ακόμη στην τελειότητα»[1].

Αὐτοί πού πιστεύουν στά λόγια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί ἀναγνωρίζουν ὅτι ἡ τελειότητα εἶναι κατορθωτή κερδίζουν τά μέγιστα.

1)Πρῶτα κερδίζουν διότι ἀγωνίζονται ἐντατικά καί πρόθυμα ξεφεύγοντας ἀπό τήν δαιμονική ἀπραξία, ἀκηδία, παραίτηση καί ἀπελπισία.

2)Δεύτερον κερδίζουν διότι δέν κυριεύονται ἀπό τήν ἀλαζονεία, τήν μεγάλη ἰδέα γιά τόν ἑαυτό τους καί τήν αὐτάρκεια. Ἐπειδή εἶναι βέβαιοι ὅτι δέν ἔφθασαν ἀκόμη στήν τελειότητα, ἔχουν μετριοφροσύνη καί θεωροῦν τόν ἑαυτό τους μικρό πνευματικά. Γίνονται ἔτσι μακάριοι ὅπως εἶπε ὁ Κύριος: «Μακάριοι οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι».

 Β) Τί παθαίνουν ὅσοι λένε ὅτι δέν εἶναι κατορθωτή ἡ τελειότητα

Μήπως ὅμως αὐτοί πού λένε ὅτι δέν εἶναι δυνατή ἡ τελειότητα «μένουν στό ἀπυρόβλητο;» Μήπως αὐτή τους ἡ ἄποψη εἶναι μόνο μία ἁπλῆ φιλοσοφία χωρίς πρακτικές ἐπιπτώσεις στή ζωή τους;

 Ὁ Ἅγιος Μακάριος μᾶς διδάσκει ὅτι  παθαίνουν τρεῖς σοβαρότατες ζημίες. Νά τί μᾶς ἐπισημαίνει μέ τά θεόπνευστα λόγια του: «Εκείνοι που τα λένε αυτά (δηλαδή ὅτι δέν εἶναι δυνατόν νά εἴμαστε τέλειοι), βλάπτουν πάρα πολύ την ψυχή με τρεις τρόπους: πρώτον, γιατί φανερώνονται ότι απιστούν στις θεόπνευστες Γραφές· δεύτερον, καθώς δεν οικειώθηκαν τον ανώτερο και τέλειο σκοπό του Χριστιανισμού, ούτε αγωνίζονται να φτάσουν σ' αυτόν, δεν μπορούν να καταβάλουν κόπο και επιμέλεια ή να έχουν πείνα και δίψα για τη δικαιοσύνη(Ματθ. 5, 6), αλλά μένοντας ικανοποιημένοι από τα εξωτερικά σχήματα και ήθη και από κάποια μικρά κατορθώματα, υστερούν στην μακάρια ελπίδα και τελειότητα και την τέλεια κάθαρση των παθών και τρίτον, καθώς νομίζουν ότι έφτασαν στην κορυφή, με την κατόρθωση λίγων, όπως είπαμε, αρετών, και καθώς δε δείχνουν σπουδή προς την τελειότητα, όχι μόνο ελάχιστα μπορούν να έχουν ταπείνωση και πτωχεία και συντριβή καρδίας, αλλά και δεν παρουσιάζουν καθημερινή προκοπή και ανάβαση, επειδή δικαιώνουν τον εαυτό τους πιστεύοντας ότι ήδη πέτυχαν το σκοπό τους»[2].

Ἑπομένως οἱ ζημίες πού παθαίνουν ὅσοι διακηρύσσουν ὅτι δέν εἶναι δυνατόν νά γίνουν τέλειοι ὅπως τό ζητάει ὁ Θεός εἶναι:

1) Ἡ  ἁμαρτία τῆς ἀπιστίας στίς θεῖες Γραφές, στόν ἴδιο τό λόγο τοῦ Χριστοῦ μας, πού μᾶς βεβαιώνει ὅτι εἶναι κατορθωτή ἡ τελειότητα. Ἄν δέν μπορούσαμε νά γίνουμε τέλειοι δέν θά μᾶς τό ζητοῦσε μέ τό: «τέλειοι γίνεσθε». Ἄν συνεχίζουμε νά ἐπιμένουμε λέγοντας ὅτι δέν εἶναι δυνατή ἡ τελειότητα, τότε ἔμμεσα βλασφημοῦμε τόν Κύριο, κατηγορώντας Τον ὡς ἄσπλαχνο καί ἀπάνθρωπο, ἀφοῦ μᾶς ζητᾶ κάτι, πού δέν μποροῦμε νά κάνουμε, ἀπειλώντας μας μάλιστα μέ τήν αἰώνια κόλαση.

2)Ἡ ἁμαρτία τῆς ἀπουσίας πνευματικῆς ἀγωνιστικότητας καί ἡ ἱκανοποίηση μέ μικρά κατορθώματα. Ὁ ἄνθρωπος πέφτει σέ πνευματική ἀδράνεια καί ἀκηδία. Δέν κοπιάζει, δέν ἐπιμελεῖται τήν ψυχή του καί δέν φροντίζει γιά τήν καλλιέργεια τῶν ἀρετῶν, δέν πεινᾶ καί δέν διψᾶ τήν δικαιοσύνη, δηλαδή δέν ἐνδιαφέρεται γιά τήν σύνολη ἀρετή. Ἱκανοποιεῖται μέ κάποια μικρά κατορθώματα  καί μένει σ’ αὐτά. Στερεῖται ἔτσι τήν μακάρια ἐλπίδα τῆς αἰωνίου ζωῆς καί τήν τέλεια κάθαρση ἀπό τά πάθη.

3) Ἡ ἁμαρτία τῆς αὐτοδικαίωσης καί αὐτάρκειας. Ὁ ἄνθρωπος πού πιστεύει ὅτι δέν μπορεῖ νά γίνει μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ τέλειος, πέφτει στίς φοβερές ἁμαρτίες τῆς αὐτοδικαίωσης καί αὐτάρκειας. Θεωρεῖ ὅτι ἔχει κάνει ἀρκετά γιά τό Θεό, ἔχει ἀκούσει καί ἔχει μάθει πολλά καί δέν χρειάζονται περισσότερα. Συνεχίζει νά ζεῖ ἕναν συμβατικό χριστιανισμό χωρίς προσπάθεια νά ἑνωθεῖ μέ τόν Κύριο, νά φθάσει στό φωτισμό καί τή θέωση μέ τή Χάρη τοῦ Κυρίου.

 «Πᾶν μέτρον ἄριστον!» διακηρύσσει. «Δέν θά γίνουμε καί καλόγεροι, φανατικοί, ἀκραῖοι κ.λ.π.!!!».

Αὐτοί οἱ ἄνθρωποι μοιάζουν μέ τούς ἀετούς, πού νομίζουν ὅτι δέν μποροῦν νά πετάξουν καί μένουν σ΄ ὅλη τους τή ζωή στό χῶμα. Ἐνῶ ἀδικοῦν ἔτσι κατάφωρα τόν ἑαυτό τους καί σέρνονται σέ μία χαμοζωή ἐν τούτοις εἶναι γεμάτοι ἔπαρση, θεωροῦν ὅτι γνωρίζουν τά πάντα. Μένουν ἔτσι πάντα πεσμένοι, χωρίς ἀληθινή μετάνοια, χωρίς τήν αἴσθηση τῆς πνευματικῆς τους φτώχειας, χωρίς συντριβή καρδιᾶς, χωρίς καθημερινή πνευματική προκοπή καί ἀνάβαση. Ὁ Θεός νά μᾶς φυλάει ἀπό αὐτήν τήν κατάσταση.

Εἴθε μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοί νά ἀκούσουμε καί νά ἐγκολπωθοῦμε ὅσα μᾶς διδάσκει τό Ἅγιο Πνεῦμα, διά στόματος τοῦ Ἁγίου Μακαρίου γιά νά μήν ἀστοχήσουμε στήν ζωή μας ἀκολουθώντας τήν λανθασμένη ἀντίληψη τῶν πολλῶν ὅτι δέν εἶναι κατορθωτή ἡ τελειότης.  Ἔτσι θά ἀποφύγουμε τίς δαιμονικές παγίδες τῆς αὐτάρκειας, τοῦ ἐφησυχασμοῦ, τῆς πνευματικῆς ἀδράνειας καί τῆς αὐτοδικαίωσης.

Ἔτσι θά ἀποφύγουμε τήν αἰώνια κόλαση καί θά ἀξιωθοῦμε μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ, τῆς Βασιλείας τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, πού δίδεται σ’ αὐτούς πού ὑπακούουν στόν λόγου τοῦ Κυρίου: «Να γίνεστε τέλειοι, όπως ο ουράνιος Πατέρας σας είναι τέλειος»(Ματθ. 5, 48).

ΤΩ ΔΕ  ΤΡΙΑΔΙΚῼ ΘΕῼ ΔΟΞΑ ΠΑΝΤΟΤΕ ΝΥΝ ΚΑΙ ΑΕΙ ΚΑΙ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΩΝΑΣ ΑΜΗΝ!

Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης

http://Hristospanagia3. Blogspot.com

---

[1] Ἁγίου Μακαρίου τοῦ Αἰγυπτίου, Παράφρασις Συμεών τοῦ Μεταφραστοῦ εἰς ρν κεφάλαια, εἰς τούς Πεντήκοντα λόγους τοῦ Ἁγίου Μακαρίου τοῦ Αἰγυπτίου, Φιλοκαλία τῶν ἱερῶν Νηπτικῶν, Μετάφραση Ἀντώνιος Γαλίτης, Τόμος Γ΄, Ἐκδόσεις Τό Περιβόλι τῆς Παναγίας.

Τό πρωτότυπο κείμενο: κθ΄. Πρός τούς λέγοντας, φησίν, ἀδύνατον εἶναι τῆς τελειότητος ἐφικέσθαι καί τῆς εἰσάπαξ ἀπαλλαγῆς τῶν παθῶν ἤ καί τῆς μετουσίας καί πληρώσεως τοῦ ἀγαθοῦ τυχεῖν πνεύματος, ἀναγκαῖον τήν ἀπό τῶν θείων Γραφῶν μαρτυρίαν ἐπενεγκεῖν καί δεῖξαι κακῶς εἰδότας αὐτούς, ψευδῶς τε ἅμα καί ἐπισφαλῶς λέγοντας. Γίνεσθε γάρ, φησίν ὁ Κύριος, ὑμεῖς τέλειοι, ὡς ὁ Πατήρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος τέλειός ἐστι (Ματθ. ε’, 48), τήν παντελῆ καθαρότητα διά τούτων σημαίνων· καί, θέλω, ἵνα ὅπου εἰμί ἐγώ, καί οὗτοι ὦσι μετ’ ἐμοῦ, ἵνα θεωρῶσι τήν δόξαν τήν ἐμήν (Ἰωάνν. ιζ΄, 24). Ταῦτα τοῦ εἰρηκότος ἐκείνου εἰσίν, ὁ οὐρανός καί ἡ γῆς προσελεύσονται, οἱ δέ λόγοι μου οὐ μή παρέλθωσι (Ματθ. κδ΄, 35). Καί τό τοῦ Ἀποστόλου· ἵνα παραστήσωμεν πάντα ἄνθρωπον τέλειον ἐν Χριστῷ (Κολοσς. α΄, 28)· καί τό , μέχρι δέ καταντήσωμεν οἱ πάντες εἰς τήν ἑνότητα τῆς πίστεως καί τῆς ἐπιγνώσεως τοῦ υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, εἰς ἄνδρα τέλειον, εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ (Ἐφεσ. δ΄, 13), εἰς ταὐτόν φέρει. Οὕτω δέ πρός τήν τελειότητα ἀφορῶντας συμβαίνει δύο τά κάλλιστα γίνεσθαι, σύντονόν τε καί ἀδιάπαυστον τόν ἀγῶνα ἔχοντας, εἰς τό πέρας διώκειν διά τήν ἐλπίδα τοῦδε τοῦ μέτρου, φημί, καί τῆς ἀναβάσεως, τύφῳ τε μή ἁλίσκεσθαι, ἀλλά μετριοφρονεῖν καί μικρούς ἑαυτούς ἡγεῖσθαι διά τήν μήπω τοῦ τελείου κατάληψιν. (Ἁγίου Μακαρίου τοῦ Αἰγυπτίου, Παράφρασις Συμεών τοῦ Μεταφραστοῦ εἰς ρν κεφάλαια, εἰς τούς Πεντήκοντα λόγους τοῦ Ἁγίου Μακαρίου τοῦ Αἰγυπτίου Φιλοκαλία, τόμος Γ΄, σελ. 181, ἐκδ. Ἀστέρος).

[2] Ἁγίου Μακαρίου τοῦ Αἰγυπτίου, Παράφρασις Συμεών τοῦ Μεταφραστοῦ εἰς ρν κεφάλαια, εἰς τούς Πεντήκοντα λόγους τοῦ Ἁγίου Μακαρίου τοῦ Αἰγυπτίου, Φιλοκαλία τῶν ἱερῶν Νηπτικῶν, Μετάφραση Ἀντώνιος Γαλίτης, Τόμος Γ΄, Ἐκδόσεις Τό Περιβόλι τῆς Παναγίας.

Τό πρωτότυπο κείμενο: «λ΄. Οἱ ταῦτα λέγοντες, φησίν, ἐκ τριῶν τρόπων τήν μεγίστην τῇ ψυχῇ περιάπτουσι βλάβην· πρῶτον μέν, ὅτι ταῖς θεοπνεύστοις φαίνονται διαπιστοῦντες Γραφαῖς· εἶθ’ ὅτι τόν μείζονα τε καί τέλειον μή προσκτησάμενοι τοῦ Χριστιανισμοῦ σκοπόν, μηδέ πρός ἐκεῖνον φθάσαι κατατεινόμενοι, πόνον καί σπουδήν, πείναν τε καί δίψαν τῆς δικαιοσύνης (Πρβλ. Ματθ. ε’, 6) ἔχειν οὐ δύνανται· ἀλλά τοῖς ἐξωτέροις σχήμασί τε καί ἤθεσι καί ὀλίγοις τισί κατορθώμασιν ἐμπληροφορούμενοι, τῆς μακαρίας ἐλπίδος καί τελειότητος καί τῆς παντελοῦς τῶν παθῶν καθάρσεως ἀπολείπονται· τό τρίτον, ὅτι οἰόμενοι τῆς ἀκρότητος ἐφικέσθαι, τῇ κατορθώσει τῶν ὀλίγων, ὡς ἔφημεν, ἀρετῶν, καί μή πρός τό τέλειον ἐπειγόμενοι, οὐ μόνον ταπείνωσιν καί πτωχείαν καί συντριβήν καρδίας ἥκιστα ἔχειν δύνανται, ἀλλά δικαιοῦντες ἑαυτούς (Πρβλ. Λουκ. ιστ΄, 15) ὡς ἤδη κατειληφότας, οὐ προκοπήν, οὐκ ἐπίδοσιν ὁσημέραι δέχονται» (Ἁγίου Μακαρίου τοῦ Αἰγυπτίου, Παράφρασις Συμεών τοῦ Μεταφραστοῦ εἰς ρν κεφάλαια, εἰς τούς Πεντήκοντα λόγους τοῦ Ἁγίου Μακαρίου τοῦ Αἰγυπτίου Φιλοκαλία, τόμος Γ΄, σελ. 181, ἐκδ. Ἀστέρος).