Ο Ρόλος της γυναίκας στην Αναγέννηση - Διαφωτισμό

~Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟ~

Τελικά όλα όσα θεωρούμε σήμερα δεδομένα, ισχύουν; Μπορεί σήμερα η ισότητα άνδρα- γυναίκας να θεωρείται ως δεδομένο, αλλά παλαιότερα αυτό ήταν το ανεκπλήρωτο όνειρο κάθε γυναίκας! Η γυναίκα ήταν καταδικασμένη σε περιορισμό από την αρχή της ύπαρξης της. Ακόμη και ένας από τους μεγαλύτερους φιλόσοφους της αρχαιότητας –ίσως και ο μεγαλύτερος- τη θεωρούσε « Ανώτερη από τους δούλους αλλά κατώτερη από τον άνδρα ». Στο Μεσαίωνα η γυναίκα θεωρείται όργανο του σατανά και μάγισσα.


Αφού, η θέση της γυναίκας πέρασε από σαράντα κύματα, μόνο στην εποχή του Διαφωτισμού, στοχαστές και φιλόσοφοι αρχίζουν να υποστηρίζουν τα δικαιώματα της. Βασική αρχή του Διαφωτισμού υπήρξε αυτή της οικουμενικότητας και του ορθολογισμού. Αυτά όμως τα πιστεύω δεν αφορούσαν τις γυναίκες. Οι εκπρόσωποι του Διαφωτισμού, με επικεφαλή το Ρουσώ προσπάθησαν να νομιμοποιήσουν τη θέση της στην κοινωνία, εξηγώντας ότι η διαφορά τους με τους άνδρες οφείλεται στη γυναικεία φύση. Επιχείρησαν, λοιπόν, να ορίσουν τη θηλυκότητα με τη βοήθεια των φυσικών επιστημών και της ιατρικής. Η ιατρική επιστήμη απεφάνθη ότι οι γυναίκες αποτελούσαν ξεχωριστό είδος μέσα στην ανθρώπινη φυλή, το οποίο χαρακτηριζόταν από την αναπαραγωγική λειτουργία. Επίσης, υποστηρίχθηκε πως οι γυναίκες βρίσκονται πολύ πιο κοντά στη φύση από όσο οι άνδρες , πράγμα που σήμαινε ότι ήταν υπερβολικά συναισθηματικές, εύπιστες και ανίκανες για ορθολογικούς συλλογισμούς. Έτσι, η γυναίκα κατέληξε απόλυτα υποταγμένη στο ανδρικό φύλο.

Ο ρόλος της γυναίκας στην οικογένεια ήταν να μεταβιβάσει τις πνευματικές αξίες στην επόμενη γενιά. Πως όμως θα έκανε κάτι τέτοιο σωστά χωρίς την απαιτούμενη μόρφωση; Οι διαφωτιστές ήταν οι πρώτοι που αντιλήφθηκαν τις αντιφάσεις των θεωριών τους και κάποιοι από αυτούς διαφοροποίησαν τη στάση τους. Ο Diderot υποστήριξε ότι οι άνδρες και οι γυναίκες δεν διαφέρουν τόσο, μολονότι, κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά συναντώνται περισσότερο στο ένα από τα δύο φύλα. Σύμφωνα με τον Voltaire, οι γυναίκες σε διανοητικό επίπεδο μπορούν να κατορθώσουν ότι και οι άνδρες. Ακόμη, ο Condorcet διεκδίκησε τη γυναικεία ισότητα στην πολιτική και στη μόρφωση. Σημαντική είναι και η συμβολή των πρώτων φωτισμένων γυναικών. Στη Γαλλία , η Olympe des Gouges διεκδίκησε τα δικαιώματα των γυναικών στη μόρφωση και στην πολιτική αναπτύσσοντας έντονη πολιτική και πολιτιστική δράση , η οποία την οδήγησε στον αποκεφαλισμό της από τον Ροβεσπιέρο. Στην Αγγλία, η Mary Wollstonecraft (1759-1797) με το φημισμένο βιβλίο της « Μία δικαίωση των δικαιωμάτων της γυναίκας» έθεσε το ερώτημα αν ο ορθολογισμός ήταν χαρακτηριστικό μόνο των ανδρών, καταρρίπτοντας έτσι τη βασική αρχή του διαφωτισμού. Πάρα τις αντικρουόμενες απόψεις σε σχέση με τη γυναικεία φύση όλοι οι Διαφωτιστές συμφώνησαν στην εκπαίδευση της γυναίκας, είτε για τη σωστή μετάδοση των πολιτιστικών αξιών , είτε για έναν ευρύτερο στόχο.


Είναι γνωστός ο καταλυτικός ρόλος που έχει παίξει το γυναικείο φύλο από το 17ο αλλά κυρίως το 18ο αιώνα. Είναι ακόμα πιο γνωστή και αναμφισβήτητη η συμβολή της στην παγκόσμια λογοτεχνία. Οι γυναίκες συγγραφείς έγραφαν κυρίως για παιδαγωγικά θέματα αλλά και μυθιστορήματα. Στην Αγγλία εκείνη την εποχή οι γυναίκες μυθιστοριογράφοι είχαν φτάσει αριθμητικά τους άνδρες συναδέλφους τους και μάλιστα τους είχαν ξεπεράσει σε ορισμένες μυθιστοριογραφικές κατηγορίες.


Αν και σήμερα οι γυναίκες κατέχουν αρκετά δικαιώματα, συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν τον κοινωνικό ρατσισμό από το ισχυρό φύλο, για αυτό θα πρέπει να αγωνιστούν ώστε να διαφυλάξουν τα κεκτημένα τους και να κερδίσουν ακόμη περισσότερα!