ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ

 

ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ

«δεν υπάρχει κάτι καλυμμένο που να μην αποκαλυφθεί, και κρυπτό που να μην γνωσθεί». (Ματθ. Ι-26)

     01.1.1.   ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΓΕΝΙΚΗ:

     Ένας μύθος του Αισώπου αναφέρεται στην λογομαχία που είχε κάποτε ένα αρνί με ένα λύκο.

     Το αρνί που στεκόταν σε ψηλό πύργο επάνω, κορόϊδευε τον λύκο που περνούσε από κάτω στο δρόμο. Τον αποκαλούσε κακό θηρίο και αιμοβόρο. Ο λύκος τότε στράφηκε και του είπε: «Δεν με περιπαίζεις εσύ, αλλά ο πύργος πάνω στον οποίο στέκεσαι»!  Αν δεν υπήρχε ο πύργος, ο λύκος θα έτρωγε το πρόβατο.

άνω ο Ιωάννης ο Θεολόγος με τον μαθητή του Πρόχορο

Αυτό αναλογιζόμαστε και εμείς, τολμώντας τώρα να γράψουμε ερμηνεία στην Αποκάλυψη.    Δεν θεωρούμε δική μας τη δύναμη να το κάνομε, αποκαλύπτοντας μάλιστα την κακία των πονηρών πνευμάτων, αλλά τη δύναμη μας τη δίνει η Εκκλησία, και η μετά Θεόν προστάτης μας, η Παναγία, που είναι «της Εκκλησίας ο ασάλευτος Πύργος» (χαιρετισμοί).          η Πάτμος στην οποία εξόριστος έλαβε την Αποκάλυψη ο Ιωάννης

    Το προφητικό βιβλίο της Καινής Διαθήκης, η «Αποκάλυψις του Ιωάννου», έδωσε την ευκαιρία σε πολλούς Χριστιανούς να προσπαθήσουν μια ερμηνεία του,

και μια επαφή γενικότερα με το προφητικό πνεύμα της Βίβλου. Σε άλλους για ωφέλεια πνευματική, σε άλλους για ακαδημαϊκού τύπου έρευνα και άλλους για να προβάλλουν τον εαυτό τους...

     Αυτοί οι τελευταίοι ως μη αναζητητές της Αληθείας δημιούργησαν πολλές πλάνες. Οι Πατέρες της Εκκλησίας ερμήνευσαν την Αποκάλυψη με τρόπο θεόπνευστο και την παρέδωσαν σε όλες τις επόμενες από αυτούς γενιές.

     Στις μέρες μας υπάρχουν όλα όσα βοηθούν στην κατανόηση του προφητικού αυτού βιβλίου: και τα κείμενα των Πατέρων, και οι γνώσεις για μια ιστορικού τύπου προσέγγιση των γεγονότων που αναφέρονται στην Αποκάλυψη, και οι εμπειρίες από την διάδοση που είχαν οι διάφορες κατά καιρούς πλάνες.

     Παρουσιάζεται εδώ μια σύντομη ερμηνεία του βιβλίου της Αποκαλύψεως που προσθέτει ερμηνευτικά σχόλια και στα γεγονότα που δεν είχαν λάβει ιστορική υπόσταση όταν οι Πατέρες της Ορθοδοξίας έγραφαν τη δική τους Θεοφώτιστη ερμηνεία. Επειδή ένα είναι το Πνεύμα που φώτισε και φωτίζει Προφήτες, Αποστόλους και Διδασκάλους της Εκκλησίας, πρέπει και η ερμηνευτική απόδοση του κειμένου της Αποκάλυψης να γίνεται, και εδώ αυτό προσπαθείται συν Θεώ, σε συμφωνία με το πνεύμα των άλλων Ιερών Γραφών και παραδόσεων. Εξ άλλου ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος χρησιμοποιεί στην Αποκάλυψη νοήματα του αυτού πνεύματος με τα υπόλοιπα ιερά βιβλία της Γραφής, ακόμη και εκφράσεις παρεμφερείς προς αυτές των προφητών, κυρίως των Ιεζεκιήλ και Δανιήλ.

Στα σημεία που υπάρχουν αναφορές στην Αποκάλυψη σχετικά με εξωτερικά φαινόμενα, όπως πείνες, σεισμούς κλπ, καλό είναι να ακούμε τη γνώμη και τα στοιχεία των επιστημονικών ερευνητών, ακόμη και των μη Ορθοδόξων, αλλά να μην νομίσουμε σε καμμιά περίπτωση, ότι η Αποκάλυψη εστιάζεται σε αυτά.

άνω το Σπήλαιο της Αποκάλυψης

      Το κέντρο της Αποκάλυψης είναι πνευματικό, αφορά τις άϋλες ψυχές, αλλά κατά ένα τρόπο που διαφεύγει της γνώσης των εξωτερικών ερευνητών τα αόρατα και άϋλα «τοις ποιήμασι νοούμενα καθοράται», δηλ. τα πνευματικά γίνονται αντιληπτά μέσω των δημιουργημάτων, από την αρχή της Δημιουργίας, από κτίσεως κόσμου.  «Λοιπόν υπάρχουν έργα του Θεού αόρατα, τα οποία συμβαίνει να είναι κρυμμένα από εμάς, για τα οποία και ο θεσπέσιος Απόστολος συμμαρτυρεί και λέγει διότι τα αόρατα (έργα Του) από τότε που κτίσθηκε ο κόσμος δια των (ορατών) δημιουργημάτων εννοούμενα βλέπονται», εξηγεί και ο Άγιος Αθανάσιος ο Μέγας. Στην Αποκάλυψη φανερώνονται πολλά Ουράνια Μυστήρια μέσω παραστάσεων αντιληπτών κατά το δυνατόν από τους ζώντες ανθρώπους.

Κάτω η θέση της Πάτμου στο χάρτη:

      Ο προφήτης και βασιλιάς Δαβίδ μελετούσε κατ’ αυτόν τον τρόπο, διδασκόμενος και από το παρελθόν: «Θυμήθηκα τις αρχαίες ημέρες και μελέτησα σ’ όλα τα έργα Σου, στα δημιουργήματα των χεριών Σου μελετούσα». Δηλ. ομολογεί ότι θυμόταν τι συνέβαινε τον παλιότερο καιρό μελετώντας τα βιβλία της Γραφής, γιατί η Δημιουργία και όλη η πορεία του αρχαίου θεοκρατικού Ισραήλ ήταν καταγραμμένη από την εποχή του Μωϋσή σ’ αυτήν, διδασκόμενος και από όλα τα δημιουργήματα του Θεού.

     Επειδή «αι ημέραι πονηραί εισί» (Εφ. Ε-16) συνηθίζεται να μελετάμε με θαυμασμό τα ανθρώπινα “επιτεύγματα”. Όμως κατά τον Εκκλησιαστή «ιδού τα πάντα ματαιότης» και ανάπαυση στις αιώνιες ψυχές δεν υπάρχει από αυτά τα πρόσκαιρα. Τα αφιερωμένα στον (αληθινό) Θεό, όμως, κτίσματα μας βοηθάνε να ατενίζομε σ’ Αυτόν, διότι αποτελούν υλοποιημένες εκφράσεις όσων αφορούν τη σωτηρία μας και του συνδεόμενου με μας πνευματικού κόσμου. Ακόμα και ο παλιός ναός των Ιουδαίων συμβόλιζε το σώμα του Σωτήρος Χριστού όπως ο ίδιος ανέφερε στους Ιουδαίους: «Καταλύστε αυτόν τον ναό και Εγώ σε τρεις ημέρες θα τον ανεγείρω... εκείνος δε έλεγε περί του ναού του σώματος Αυτού» (Ιω. Ιβ 19-21). Η αντιστοίχηση αυτή, βέβαια, έπαψε να ισχύει από τότε που σχίστηκε το καταπέτασμα του ναού. Τότε η χάρη του Θεού έφυγε από τα ιερά των Ιουδαίων, επειδή σταύρωσαν τον Μεσσία.

      Δεν είναι όλα τα αφιερώματα προς τον Θεό δεκτά αν δεν είναι της αποδοχής Του. Είτε μέσω κάποιων γενικότερων κανόνων, για το πως πχ πρέπει να χτίζεται και να καθαγιάζεται κάθε εκκλησία, είτε μέσω πιο συγκεκριμένων υποδείξεων, όπως πχ στους Ιουδαίους είχε υποδειχθεί σαν τόπος λατρείας ο τότε ναός της Ιερουσαλήμ και μόνον αυτός, διότι ένας ήταν ο αναμενόμενος Μεσσίας που το σώμα του συμβόλιζε ο ναός. Ο χάλκινος όφις, προτύπωση του Σταυρού, υψώθηκε από τον Μωϋσή στην έρημο, όχι από απλή δική του πρωτοβουλία, αλλά κατ’ εντολή του Θεού, για να γιατρεύει όλους όσους ατένιζαν σ’ αυτόν.

     Οι Πατέρες δίνουν σημασία και στα ονόματα των δημιουργημάτων, ιδιαίτερα τα αναφερόμενα στη Βίβλο. Πώς, ρωτάει ο Άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης, κάποιος να παραδράμει την σπουδαία εκείνη και φροντισμένη φιλοσοφία, όπου λέγεται ότι, «όχι μόνο στα δημιουργήματα γίνεται φανερή η μεγαλοπρέπεια του Δημιουργού, αλλά και δια των ονομάτων τους δείχνεται η σοφία του Θεού, επειδή με τρόπο οικείο (συγγενικό) και προσφυώς, σε καθένα από τα γενόμενα ταίριαξε τις προσηγορίες (δηλ. τα ονόματά τους)»; (Κατά Ευνομίου).

     Στη Χριστιανική γραμματεία, από την εποχή των πρωτοπλάστων, υπάρχει συμμετοχή στα γεγονότα, τόσο των ανθρώπων, όσο και του Θεού. Το περιβάλλον υφίσταται τα αποτελέσματα από την επίδραση πάνω του των δύο αυτών θελήσεων, Θεού και ανθρώπων.

     Δεν υπάρχει πεπρωμένο (κισμέτ) στο οποίο πρέπει οι Χριστιανοί να υποταχτούν. Οι προφητείες είναι διαφόρων επιπέδων εξαρτώμενες από την θέληση του Θεού και την οξύτητα της πνευματικής αντίληψης του προφητεύοντος. Και δεν πρέπει το θεολογικά πνευματικό να συγχέεται με το κοσμικά πνευματικό που είναι η διανόηση χωρίς διάκριση καλού και κακού. 

     Στο βιβλίο της Αποκάλυψης προφήτης είναι ο πιο ικανός στην φανέρωση Μυστηρίων, ο απόστολος και Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος, ο αγαπημένος μαθητής του Κυρίου, που άκουγε από Αυτόν τα απόρρητα προσπίπτοντας στο στήθος Του. Για τον λόγο αυτό δεν είναι παράδοξο που ο Ιωάννης ανεβαίνει μέχρι τον θρόνο του Θεού καταγράφοντας το πως παίρνονται εκεί οι αποφάσεις που αφορούν τα πράγματα της Γης. Ο Υιός του Θεού από την αρχή φανερώνει στον Ιωάννη ότι είναι θέλημά του να πληροφορηθούν οι Χριστιανοί τα μέλλοντα να συμβούν στην Οικουμένη, δοσμένα με πνευματικό τρόπο στην Αποκάλυψη, ώστε να γνωρίζουν ότι όλα ελέγχονται από Αυτόν και να μην φοβούνται, αλλά για όλα να ευχαριστούν τον Θεό. Οι άνθρωποι αποφασίζουν ελεύθερα αλλά βοηθούνται ανάλογα με το πνευματικό τους ενδιαφέρον.

      Τα μη Χριστιανικά φιλοσοφικά - θρησκευτικά συστήματα αναφέρονται εν μέρει σε παρόμοια θέματα με την Αποκάλυψη, μιλάνε για το τέλος του κόσμου ή την αλλαγή καταστάσεων στο πέρασμα του χρόνου, αλλά οι αναλύσεις τους δείχνουν την έλλειψη γνώσεων περί πνευματικού κόσμου, κινούνται σε ερμηνείες και αξιολογήσεις στο υλικό πεδίο. Από αυτή την άποψη ο σύγχρονος άνθρωπος με τους υπολογιστές και τα ηλεκτρονικά συστήματα παρατήρησης που σαρώνουν τα πάντα από το διάστημα μέχρι τους βυθούς των ωκεανών, είναι πιο εύκολο να κάνει σωστότερες προβλέψεις..