ΟΦΕΙΛΟΜΕΝΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

ΟΦΕΙΛΟΜΕΝΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟΝ π. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ ΤΡΟΧΑΛΑΚΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ «ΚΑΤΑ ΘΕΟΝ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ»

ΟΦΕΙΛΟΜΕΝΗ  ΔΕΥΤΕΡΗ  ΑΠΑΝΤΗΣΗ  ΣΤΟΝ π. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ ΤΡΟΧΑΛΑΚΗ

ΣΧΕΤΙΚΑ  ΜΕ  ΤΗΝ 

«ΚΑΤΑ  ΘΕΟΝ  ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ»

   Η δημόσια αντιπαράθεση με τον π. Χρυσόστομο Τροχαλάκη (π. Χ.Τ. στο εξής) σχετικώς με το θέμα της «Ομοιοπαθητικής» («Οπ.», στο εξής) είναι λίαν επώδυνος δι’ εμέ και λόγω της μακράς γνωριμίας που έχομε, αλλά και λόγω της ιερατικής ιδιότητος του συνομιλητού μου. Ετέθη, όμως, θέμα υπακοής στην επιταγή της συνειδήσεώς μου, η οποία εν προκειμένω με πληροφορούσε ότι ώφειλα να καταθέσω την άποψή μου για το θέμα της «Οπ.», το οποίο έχει προκαλέσει σύγχυση σε μέρος του πληρώματος της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Σχετικώς με την απάντηση του π. Χ.Τ. στο ημέτερο άρθρο έχω να παρατηρήσω και σχολιάσω τα ακόλουθα:

 1) Ο π. Χ.Τ. μας πληροφορεί ότι μετά τη λήψη του πτυχίου ιατρικής από το Α.Π.Θ. και της ιατρικής ειδικότητος της Γενικής Ιατρικής, «έλαβε και το πτυχίο της «κλασσικής Ομοιοπαθητικής ιατρικής μέσω του προγράμματος διδασκαλίας και εξετάσεως που παρέχεται από την εν Ελλάδι Ιατρική Ομοιοπαθητική Εταιρεία, τη μόνη έγκυρη οδό για την απόκτηση ελληνικού πτυχίου γνώσεως της ΟμοιοπαθητικήςΙατρικής».¹ Όπως είναι, όμως, γνωστό, η διδασκαλία της κλασσικής «Οπ.» ιατ ρικής εν Ελλάδι και αλλαχού ακολουθεί ακριβώς τον ιδρυτή της «Οπ.» Hahnemann, τον Schmidt, Kent, Allen και λοιπούς, καθώς και Έλληνες «ομοιοπαθητικούς» ιατρούς. Οι πληροφορίες περί της κλασσικής «Οπ.», οι οποίες παρεσχέθησαν υπό του υπογράφοντος στο προηγούμενο άρθρο του, δεν είναι «υποκειμενικές, προσωπικές θέσεις» κάποιων «ομοιοπαθητικών» –όπως ισχυρίζεται ο π. Χ.Τ.– αλλά η επίσημη και ανεγνωρισμένη διδασκαλία της κλασσικής «Οπ.», την οποία διδάχθηκε ο ίδιος ο  π. Χ.Τ. και την οποία τώρα αρχικώς μεν χαρακτηρίζει ως «αποκρυφισμό και απάτη»,² στη συνέχεια όμως την αποκαλεί «επιστημονικό σύστημα»!³ Ακόμη μας πληροφορεί ότι «Δύο μήνες μετά τη λήψη του τελευταίου αυτού ιατρικού πτυχίου,⁴ έγινε κληρικός, έπαυσε να εργάζεται ως ιατρός και βαθμιαίως απέσχε του να ανήκει τόσο στον Ιατρικό Σύλλογο Θεσσαλονίκης όσο και στην Ελληνική Ομοιοπαθητική Εταιρεία».⁵

2) Μολονότι ο π. Χ.Τ. απεπειράθη να απαντήσει στο ημέτερο άρθρο, απέφυγε επιμελώς να απαντήσει σε κριτικής σημασίας, για το συζητούμενο θέμα, ερωτήματα, μερικά εκ των οποίων αναφέρονται –για δεύτερη φορά– κατωτέρω:

α) Οι ασκούντες την «κατά Θεόν Ομοιοπαθητική», που την εδιδάχθησαν;

β) Ποίο είναι το πρόγραμμα διδασκαλίας και πρακτικής ασκήσεως της «κατά Θεόν Ομοιοπαθητικής»;

γ) Ποίος φορεύς έχει την ευθύνη για τη διδασκαλία και τη χορήγηση πιστοποιήσεως για τις προϋποθέσεις ασκήσεως της «κατά Θεόν Ομοιοπαθητικής»;

δ) Σε τι διαφέρει η «κατά Θεόν Ομοιοπαθητική», επί πρακτικού επιπέδου, από την κλασσική «Οπ.»;

ε) Ποία είναι η φαρμακολογία της «κατά Θεόν Ομοιοπαθητικής»⁶;

στ) Η φαρμακολογία, την οποία χρησιμοποιούν οι εφαρμόζοντες την «κατά Θεόν Ομοιοπαθητική» δεν στηρίζεται στα πειράματα (provings) του ιδρυτού της κλασσικής «Οπ.», Hahnemann;

ζ) Η φαρμακολογία της «κατά Θεόν Ομοιοπαθητικής» περιλαμβάνει –εκτός από τη χρήση των βοτάνων– και τη χρήση ορυκτών ουσιών και των αποκαλουμένων «νοσωδών» (nosodes), τουτέστιν εκχυλισμάτων καρκινικών ιστών, υγρού φυματινικών σπηλαίων, εκκριμάτων γονοκοκκικής ουρηθρίτιδος κ.α. παρομοίων,προκαλούντων αηδία ουσιών;

η) Χρησιμοποιείται υπό της «κατά Θεόν Ομοιοπαθητικής» η πρακτική της «δυναμοποιήσεως» των «ομοιοπαθητικών» φαρμάκων, την οποία περιέγραψε ο  Hahnemann η κάποια άλλη; Γνωρίζει ο π. Χ.Τ.  εις τι ακριβώς συνίσταται η υπ’ αυτού αναγραφόμενη μέθοδος «δυναμοποιήσεως», η οποία κατά την πληροφορία που μας δίνει ο π. Χ.Τ. εφηρμόζετο  υπό του Ρώσου Αγίου Σεραφείμ;

θ) Ως επιστήμων, πιστεύει ο π. Χ.Τ. ότι τα «δυναμοποιημένα» φάρμακα –πολλά εκ των οποίων, στις συγκεντρώσεις που δίνονται, ουδεμία σχεδόν ποσότητα «ομοιοπαθητικού φαρμάκου» περιέχουν– είναι δυνατόν να έχουν θεραπευτικό αποτέλεσμα;

ι) Ποία είναι η γνώμη του π. Χ.Τ. για τη διδασκαλία της κλασσικής «Οπ.» σχετικώς με τη θεωρούμενη δυνατότητά της να θεραπεύει ψυχικά πάθη με «ομοιοπαθητικά» φάρμακα;7

3) Γράφει ο π. Χ.Τ. ότι έκανε έρευνα στο Άγιον Όρος και ότι βρήκε πολλά πρωτότυπα ρωσικά κείμενα, μέρος των οποίων δημοσιεύθηκε σε ελληνική μετάφραση εκ της ρωσικής και ότι έτσι επιβεβαιώθηκε η εγκυρότητα των μεταφράσεων, τα οποία δημοσιεύθηκαν στο πρώτο του κείμενο! Αυτά ισχυρίζεται, ενώ ουδόλως μας πληροφορεί ούτε σε ποία Ιερά Μονή εύρε τα πρωτότυπα ρωσικά κείμενα, ούτε ποία είναι τα έργα αυτά, ούτε υπό τίνος και πότε μετεφράσθησαν⁸. Πως κατέληξε, έτσι  εύκολα, στους ισχυρισμούς του αυτούς;

4) Αποφαίνεται ο π. Χ.Τ. ότι «κατέκρινα⁹ –ενώ απλώς παρέθεσα αυτούσιες τις θέσεις διδασκάλων της κλασσικής «Οπ.»– ότι «εθελοτυφλώ», ότι (εκουσίως) διαστρεβλώνω και παραποιώ την πραγματικότητα, παρουσιάζων «ως Ομοιοπαθητική ιατρική αυτό που δεν είναι Ομοιοπαθητική ιατρική», ότι «αντιδρώ σε όσα γράφονται με κριτήριο τη Θεολογία της Ορθοδόξου Εκκλησίας και με οδηγό τους Πατέρας της Εκκλησίας»,¹⁰ ως μη αντιλαμβανόμενος –και παραποιών μαζί με άλλους–  τις θέσεις συγχρόνων Αγίων Γερόντων, ότι εκουσίως η ακουσίως διαφοροποιούμαι από το πνεύμα της Αγιοπατερικής Παραδόσεως της Ορθοδόξου Έκκλησίας,¹¹ καθώς και ότι «θα ήταν παράλογο να του ζητούνται ευθύνες»¹² με κριτήριο απόψεις μη σύμφωνες με την Ορθόδοξη Θεολογία.¹³ Ακόμη, γράφει ότι «είναι λυπηρά η διαπίστωση να γίνονται οι χριστιανοί έρμαια μη ορθοδόξων απόψεων», υπαινισσόμενος προφανώς και τον καθηγητή του. Οι ανωτέρω κρίσεις και χαρακτηρισμοί του π. Χ.Τ. υποστηρίζουν την άποψή του ότι ο τρόπος με τον οποίον διαλέγεται εν προκειμένω αποτελούν –όπως ισχυρίζεται– έκφραση του Ορθοδόξου τρόπου ζωής –«αύτη η οδός του Χριστού του μη πλήξαι τον πλησίον»–, όταν μάλιστα αυτός στον οποίον αποδίδει όλους αυτούς τους χαρακτηρισμούς έχει διατελέσει «λίαν αγαπητός καθηγητής του»;

5) Ο π. Χ.Τ. μας πληροφορεί ότι θεώρησε καλό να εκθέσει «εμπεριστατωμένα την Ορθόδοξη θεολογική ερμηνεία του φυσικού νόμου της θεραπείας του ομοίου με το όμοιο…», καθώς και να «εκθέσει τη θεολογική γνώμη των Ελλήνων Πατέρων, με την οποία κανείς μέχρι τώρα, όπως διεπίστωσε δεν ασχολήθηκε εμπεριστατωμένα». Σχετικώς, λοιπόν, με την ενότητα της απαντήσεως του π. Χ.Τ. «Η ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ», θεωρώ επιβεβλημένο να διατυπώσω τις ακόλουθες σκέψεις:

α. Ο υπογράφων δεν έχει πτυχίο της Θεολογικής επιστήμης, ούτε θεολόγος είναι· δεν είμαι, λοιπόν, αρμόδιος να ελέγξω, εάν όσα γράφει ο π. Χ.Τ.¹⁴  αποδίδουν με ακρίβεια τη δογματική διδασκαλία της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας ή εάν υπάρχουν ανακρίβειες στην έκφραση¹⁵ ή ακούσιες διολισθήσεις· ο έλεγχος αυτός αποτελεί άλλων αρμοδιότητα. Ωστόσο, ως απλός ορθόδοξος Χριστιανός, θα διατυπώσω ορισμένες σκέψεις επί της ενότητος «Η ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ», η οποία περιλαμβάνεται στην απάντηση του π. Χ.Τ.

β. Ο Άγιος Συμεών ο νέος Θεολόγος στο ΙΗ’ κεφάλαιο του έργου του «ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ», πραγματεύεται το θέμα όχι της σωματικής, αλλά της ψυχικής υγείας και ασθενείας,¹⁶ επεξηγών συγχρόνως, πως επιτυγχάνεται η θεραπεία της ψυχής από την «κατά  φύσιν νόσον».¹⁷ Μόνον παρενθετικώς αναφέρεται εις την «δευτέραν νόσον και παρατροπήν αυτής» –δηλαδή, εις τα σωματικά νοσήματα, τα οποία αποτελούν συνέπειες της ψυχικής ασθενείας. Η φράσις του Αγίου «ίνα τω ομοίω το όμοιον θεραπεύση της ανθρω πότητος, της θεότητος αυτού μιγνυμένης και κιρναμένης… και τη τοιάδε ενώσει, την κυρίως υγείαν ενεργούντος» φρονούμε ότι αναφέρεται σαφέστατα στην ανάληψη της ανθρωπίνης φύσεως υπό του Κυρίου κατά το απολυτρωτικό Του έργο, προκειμένου να σώση τον πεπτωκότα άνθρωπο και θεώση, τελικώς, την ανθρώπινη φύση. Εκείνο, το οποίο προσθέτει ο Άγιος Συμεών ο νέος Θεολόγος –χρησιμοποιών αυτό πάλιν μόνον παρενθετικώς– είναι το εξής:  όπως η ενέργεια των βοτάνων ασκείται δια των «ομογενών  δυνάμεων» που υπάρχουν σε αυτά, παρομοίως «η κατά φύσιν νοσούσα φύσις ανθρωπίνη», «προς αποκατάστασιν της αληθούς και κυρίως υγείας», «δεηθήσεται υπερφυούς και υπερουσίου δυνάμεως».¹⁸ Με το ίδιο ακριβώς πνεύμα και αναφερόμενοι ομοίως στην ανάληψη της ανθρωπίνης φύσεως υπό του Κυρίου προκειμένου να  την απολυτρώση και την θεώση –φρονούμε ότι αναφέρεται η έκφραση της θεραπείας του ομοίου δια του ομοίου υπό του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου και του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου. Εάν ζούσαν σήμερα οι ανωτέρω Άγιοι, θα απεδέχοντο τα “provings” του Hahnemann και την θεραπεία των παθών του ανθρώπου με «δυναμοποιημένα» ομοιοπαθητικά φάρμακα; Μετά τις ανωτέρω επισημάνσεις, ποία σχέση έχει η θεραπεία «του ομοίου με το όμοιον», την οποίαν χρησιμοποιούν οι Πατέρες  της Εκκλησίας για την απολύτρωση, σωτηρία και θέωση του πεπτωκότος ανθρωπίνου γένους με την «θεραπεία» δια των  μυθωδών, «δυναμοποιημένων» φαρμάκων της κλασσικής «Οπ.»;

γ. Που βρήκε αναγεγραμμένο ο  π. Χ.Τ. ότι η θεολογία της Ορθοδόξου Εκκλησίας έχει “inconsensus” αποφανθεί υπέρ της ασκουμένης (κλασσικής) «Ομοιοπαθητικής.»; Αντίθετα, διάφορες διορθόδοξες επιτροπές έχουν επανειλημμένως αποφανθεί κατά της χρήσεως της «Οπ..».

δ. Έχομε την πεποίθηση ότι θα προσέφερε μεγάλη υπηρεσία στο πλήρωμα της Ορθοδόξου Εκκλησίας  ο π. Χ.Τ:

Ι) εάν προέβαινε σε μία δημόσια και σαφή δήλωση σχετικώς με την κλασσική «Ομοιοπαθητική» της οποίας είναι πτυχιούχος: τι, τελικώς, πιστεύει ο π. Χ.Τ. για την κλασσική «Ομοιοπαθητική», είναι «αποκρυφισμός και απάτη» η «επιστημονικό σύστημα»; και ΙΙ) εάν μας έδινε απαντήσεις στα προαναφερθέντα ερωτήματα  σχετικώς με την «κατά Θεόν Ομοιοπαθητική».

Θεσσαλονίκη 19- 11- 2012

Κωνσταντίνος Γ. Καρακατσάνης

Καθηγητής Πυρηνικής Ιατρικής του Α.Π.Θ.