Πέμπτη 30 Ιουλίου 2015

Κρυπτοχριστιανοί - Το Θαύμα της Πίστεως στις Αλησμόνητες Πατρίδες

Ψηλαφείται ο Θεός και το σχέδιό Του με την ύπαρξη εκατομμυρίων κρυπτοχριστιανών στην Τουρκία [ομιλία]

Τι Θεός Μέγας, ο Θεός ημών των Ελλήνων Ρωμιών!

Ο από καταβολής κόσμου σωτηριολογικός ψιθυρισμός του Τριαδικού ημών Θεού στα πνευματικά ώτα των Ελλήνων (αρχαίων και νέων), έως και τις μέρες μας, αποδεικνύει το ακατάλυτο σχέδιο του Δημιουργού, ν’αναδειχθεί το γένος ημών των Ελλήνων Ρωμιών, διδάσκαλος του επανευαγγελισμού της ανθρωπότητος, όταν σε λίγο έρθει το πλήρωμα του χρόνου της ΑΝΑΛΑΜΠΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ!

Η ύπαρξη εκατομμυρίων κρυπτοχριστιανών στις σκλαβωμένες πατρίδες του Πόντου, της Μικράς Ασίας και της Καππαδοκίας, και ο πόθος στις καρδιές των να λατρεύσουν ελεύθερα το Χριστό μας, αλλά και η οσονούπω απελευθέρωση της Κύπρου μας και της Βορείου Ηπείρου μας, αποδεικνύουν το μυστήριο Του Θείου ψιθυρισμού στα πνευματικά αυτιά των σκλαβωμένων.



Ακούγοντας την από καρδιάς και διανοίας τεκμηρίωση της κ.Ζωής Γκενάκου (επικούρου καθηγητρίας της Φιλοσοφικής Σχολής στο πανεπιστήμιο της Κρήτης) με θέμα «Κρυπτοχριστιανοί - Το Θαύμα Της Πίστεως στις Αλησμόνητες Πατρίδες» κι έχοντας υπόψιν την παρακαταθήκη που μας άφησε ο θεολογικότατος νους του Αγίου Νεκταρίου Πενταπόλεως (την έχω αναρτήσει στο παρόν blog, την έχω αναφέρει στα κηρύγματά μου στη Γερμανία και στην Αμερική, ενώ ένα μικρό μέρος είναι δημοσιευμένο στο περιοδικό «Αθωνίτης» τεύχος 91), εβεβαιώθη στην καρδιά μου του λόγου και του γεγονότος το αληθές.

Ο λόγος του Αγίου Νεκταρίου ότι «από καταβολής κόσμου ο Θεός εδημιούργησε το γένος των Ελλήνων για να γίνει ο διδάσκαλος της ανθρωπότητος».

Το γεγονός ότι ενώ το γένος των Ελλήνων Ρωμιών των Αλησμονήτων Πατρίδων άρχισε να υποδουλώνεται στους Αγαρηνούς 382 χρόνια πριν από την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως το 1453  (μετά τη μάχη του Μαντζικέρτ το 1071), διατηρεί ωστόσο στην καρδιά του με θέρμη κι ένθεο ζήλο την Ορθόδοξο Πίστη στον Ιησού Χριστό μας- κατά τη διάρκεια των αιώνων που ακολουθούν έως τις ημέρες μας, η οποία και αυξάνει.




Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός

Κατά τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό το 1/3 των Αγαρηνών θα σκοτωθεί στις μάχες με τους Ρώσσους, το 1/3 θα επιστρέψει στην Κόκκινη Μηλιά, απ’όπου προήλθε, και το υπόλοιπο 1/3, οι σημερινοί δηλαδή κρυπτοχριστιανοί, θα είναι ελεύθεροι πλέον να ικανοποιήσουν τη Θεία λαχτάρα των, να λατρεύσουν δηλαδή τον Τριαδικό Θεό μας, στην επιφάνεια της γης κι όχι στα υπόγεια των σπιτιών τους.

Το εύλογο ερώτημα είναι : Διατηρήθηκε άραγε στις καρδιές των κρυπτοχριστιανών ο ένθεος αυτός ζήλος μόνο με ανθρώπινη προαίρεση; Η προσωπική μου πεποίθηση είναι ότι δεν αντέχει η φύση του ανθρώπου πίεση τόσων αιώνων από τη βάρβαρη πλειοψηφία των Αγαρηνών, χωρίς ν’αλλοιωθεί και να σβήσει στο βάθος του χρόνου ο ζήλος αυτός.

Πιστεύω κι ομολογώ ότι η διατήρησις αυτής της θερμής Πίστεως στις καρδιές αυτών των υπερόχων παιδιών Του Θεού ημών, προέρχεται από το μυστήριο Του Θείου ψιθυρισμού Του Θεού μας στα ώτα των γονέων των πρώτων γενεών των σκλαβωμένων Ρωμιών. Εκείνοι με τη σειρά τους, μετέδωσαν την Ορθόδοξο Πίστη και καταγωγή στ’ αυτιά των παιδιών τους κι αυτός ο θείος ψιθυρισμός στα αισθητά αυτιά γινόταν μεγάφωνο πνευματικό στις καρδιές των επομένων γενεών κι ούτω καθ’εξής, έως και της ολοκληρώσεως του πολύ μεγάλου και διαρκούς θαύματος που ελπίζουμε χρονικά να ολοκληρωθεί σύντομα και ΝΑΙ ΕΡΧΕΤΑΙ ΑΜΕΣΑ! Δηλαδή να επιστρέψει η Βασιλεύουσα Πόλις στους Ρωμιούς!

Στην ουράνια χαρά της επιστροφής της Πόλεως και της Λάμψης  της Ορθοδοξίας που θ’ακολουθήσει, θα συμμετέχουν και οι σκλαβωμένοι τώρα, αλλά ελεύθεροι τότε, αδελφοί μας Κύπριοι και Βορειοηπειρώτες.
Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης

Είναι προφητευμένο από τον Άγιο Παΐσιο τον Αγιορείτη αδελφοί μου, ότι οι Τούρκοι θ’ αποχωρήσουν από τα νησιά μας που θα έχουν καταλάβει με δόλο (προσποιούμενοι ότι κάνουν άσκηση), κι από την Κύπρο, για να πάνε ν’αντιμετωπίσουν τους Ρώσσους, από τους οποίους θα κατατροπωθούν κι έτσι τα νησιά μας θα μείνουν ελεύθερα. Για τη Βόρειο Ήπειρο πάλι ο Άγιος Παΐσιος έχει προφητεύσει ότι «επτά παλαβοί» (εννοεί θερμοί πατριώτες) θα την ελευθερώσουν.

Αυτό είναι Το Θέλημα Του Θεού από καταβολής κόσμου: Όλο το γένος των Ελλήνων Ρωμιών να συμμετέχει ελεύθερο στη ΛΑΜΨΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ και να λάβει τα ουράνια βραβεία.
Μετανοήστε τώρα!
Αδελφοί μου καλοί, εκεί που είστε ωραία θρονιασμένοι στην οθόνη σας και διαβάζετε το παρόν κείμενο ή παρακολουθείτε την ωραία ομιλία της κ.Γκενάκου, σας παρακαλώ πάρτε με ηρωϊκό τρόπο την πιο έξυπνη, σοφή και γενναία απόφαση της ζωής σας : αλλάξτε την ποιότητα της ζωής σας! Εννοώ ν’αρχίσετε την τίμια και μακροχρόνια μετάνοια, να βάλετε δηλαδή στο κέντρο της ζωής σας το Χριστό. Έτσι θα μπείτε στο νόημα της όντως ζωής, στο δρόμο που οδηγεί στην όντως χαρά και στην αιώνια συνάντηση με το γλυκό μας Θεό, το Ναζωραίο μας. Δεν υπάρχει καλύτερος φίλος από τον Ιησού μας! Τον παραπάνω δρόμο μετανοίας που σας προτείνω, ακολούθησα κι εγώ στη ζωή μου και τώρα αγάλλομαι, εκπλήσσομαι και χαίρω χαρές ουράνιες κι απερίγραπτες. Μην καθυστερείτε, αδελφοί μου, δεν έμεινε πολύς χρόνος, τα γεγονότα που μας περιγράφουν οι προφήτες μας και οι Άγιοι, αρχαίοι και νέοι, ΕΦΘΑΣΑΝ!

Αμετανόητη η πλειοψηφία των Αρχιερέων

Παρακαλούμε από καρδιάς τους ολίγους χαριτωμένους Αρχιερείς, που ορθοτομούν το λόγο της Ορθοδόξου ημών Πίστεως, να βγουν μπροστά τώρα και να κηρύξουν μετά δακρύων στο λαό μας τη βιωματική των μετάνοια και τη συνοχή του έθνους. Είμεθα τόσο πτωχοί πνευματικά, που φοβούμεθα μη μας δημιουργήσουν-εκτός από την οικονομική κρίση-και κάποιο εμφύλιο διχασμό οι εχθροί της εσπερίας.

Επιτίμησε, Κύριε Ιησού, σε παρακαλούμε, δια του Προφήτου Σου Ηλιού, τους αχαριτώτους κι αμετανοήτους Αρχιερείς, τους προσανατολισμένους επί μακρόν προς τον Πάπα, την αίρεση του οικουμενισμού ,την πανθρησκεία, τη φιλαργυρία κι άρα την ειδωλολατρεία. Αν από το επιτίμιο μετανοήσουν, πρόσθες σοφία στις καρδιές των για να σωθούν, αν επιμένουν στην αμετανοησία των, σε παρακαλούμε, Κύριε Ιησού μας, απόστειλε προοιμιακά τον Προφήτη Σου Ηλία (όπως μας έχει ανακοινώσει ο Άγιος Σου Παΐσιος ο Αγιορείτης, ότι ακονίζει τη μάχαιρά Του) μάζεψέ τους και απόστειλε γνησίους ποιμένας, που Σ’αγαπούν και θα είναι πάντα έτοιμοι να θυσιασθούν για την Αγία Ορθόδοξο Πίστη και το ποίμνιο.

Μας απογοήτευσαν, μας κούρασαν, πρόδωσαν την Ορθόδοξο ημών Πίστη και τη φιλτάτη μας Πατρίδα, που Εσύ, με τις πρεσβείες της γλυκυτάτης Σου Μητρός, ευλόγησες να υπάρχει έως τώρα και να διαλάμψει μαζί με την ΑΝΑΛΑΜΠΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ.

Σ’ευχαριστούμε για τη μακροθυμία Σου, Ιησού Χριστέ μας! Συγγνώμη που Σε πληγώνουμε συνεχώς, και οι μικροί και οι μεγάλοι! Είθε να γίνει Το Θέλημά Σου! Αμήν.

Ο Κύριος Ιησούς Χριστός
και η Υπεραγία Μητέρα Του
η επονομαζομένη
Παναγία Αρβανίτισσα
να σας ευλογούν.
Γέρων Νεκτάριος Μοναχός
Αγιορείτης

Δείτε το Video:
Ζωή Γκενάκου: Κρυπτοχριστιανοί - το σύγχρονο θαύμα της Πίστεως στις Αλησμόνητες Πατρίδες

Προσευχή του Αγίου Όρους: Αν τη λέτε κάθε πρωί τίποτα κακό δεν θα σας αγγίξει!

Προσευχή του Αγίου Όρους: Αν τη λέτε κάθε πρωί τίποτα κακό δεν θα σας αγγίξει!
Ένα πανίσχυρο "όπλο"
Φέρνει αγαλίασση, χαρά και ειρήνη στις ψυχές που τη χρησιμοποιούν. Η πιο δυνατή προσευχή με παρρησία στον Θεό.
Όπως διδάσκουν παλαιοί γέροντες του Αγίου Όρους κι ο γέροντας Παϊσιος, το ψαλτήρι του Δαυϊδ, αποτελεί πανίσχυρο όπλο κατά οποιουδήποτε κακού.
Παραθέτουμε λοιπόν έναν εκ των ισχυρών ψαλμών, κάθε πρωϊ όταν λέγεται αυτός ο ψαλμός δεν πλησιάζει τίποτα κακό, σύμφωνα με άγιους πατέρες, όπως αναφέρει το agioritikovima.
Ψαλμός ΞΘ' (69)
Ο Θεός εις την βοήθειάν μου πρόσχες, Κύριε, εις το βοηθήσαι μοι σπεύσον. Αισχυνθήτωσαν και εντραπήτωσαν οι ζητούντες την ψυχήν μου. Αποστραφήτωσαν εις τα οπίσω, και καταισχυνθήτωσαν οι βουλόμενοί μοι κακά. Αποστραφήτωσαν παραυτίκα αισχυνόμενοι, οι λέγοντές μοι: Εύγε, εύγε.
Αγαλλιάσθωσαν και ευφρανθήτωσαν επί Σοί, πάντες οι ζητούντες σε, ο Θεός. Και λεγέτωσαν δια παντός. Μεγαλυνθήτω ο Κύριος, οι αγαπώντες το σωτήριόν Σου. Εγώ δε πτωχός ειμί και πένης, ο Θεός, βοήθησόν μοι. Βοηθός μου, και ρύστης μου ει Συ, κύριε, μη χρονίσης.
Κατηγορία ΚΟΙΝΩΝΙA

Τετάρτη 29 Ιουλίου 2015

"Τρία κεφάλαια για την προσευχή και την καθαρότητα της καρδιάς"(Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς)


(Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς)

1. Επειδή το θείο είναι αυτοαγαθότητα, έλεος αληθινό και άβυσσος καλωσύνης, ή μάλλον που κι αυτή την άβυσσο περιλαμβάνει, γιατί είναι πάνω από κάθε όνομα που λέμε και κάθε τι που νοούμε, μόνο με την ένωση μαζί Του μπορεί κανείς να βρει έλεος. Ενώνεται δε κανείς μαζί Του με τη μετοχή, κατά το δυνατόν, των όμοιων αρετών και με την κοινωνία κατά την προσευχή προς το Θεό με τη δέηση και την ένωση. Η κοινωνία όμως δια μέσου των αρετών, λόγω ομοιότητας, κάνει κατάλληλο τον αγωνιστή να υποδέχεται το θείον, όχι όμως και να τον ενώνει μαζί Του.

Ενώ η δύναμη της προσευχής ιερουργεί και τελεσιουργεί την ανάταση και ένωση του ανθρώπου προς το Θεό, γιατί είναι σύνδεσμος των λογικών κτισμάτων με τον Κτίστη, όταν βέβαια η προσευχή, με τη φλογερή κατάνυξη, ξεπεράσει τα πάθη και τους λογισμούς. Γιατί είναι αδύνατο να ενωθεί ο Θεός με τον εμπαθή νου. ώστε, όσο ο νους είναι εμπαθής ενώ προσεύχεται, δεν έχει βρει το έλεος του Θεού. Όσο πάλι μπορεί να ξεπερνά τους λογισμούς, τόσο αποκτά και το πένθος. κι ανάλογα με το πένθος δέχεται και το έλεος της θείας παρηγοριάς.Κι αν μείνει σ'  αυτά για καιρό με ταπείνωση, τότε μεταποιεί ολοκληρωτικά και το παθητικό μέρος της ψυχής.


2. Όταν το ενιαίο του νου γίνει τρισσό, μένοντας ενιαίο, τότε ενώνεται με τη θεαρχική Τριαδική Μονάδα, αποκλείει κάθε είσοδο πλάνης και γίνεται ανώτερο από τη σάρκα, τον κόσμο και τον κοσμοκράτορα διάβολο. Και έτσι, ξεφεύγοντας ολοσχερώς τις αφορμές από αυτά, βρίσκεται μέσα στον εαυτό του και το Θεό και απολαμβάνει πλουσιοπάροχα την πνευματική αγαλλίαση που πηγάζει από μέσα του όσο βρίσκεται σ' αυτή τη κατάσταση. Το ενιαίο του νου γίνεται τρισσό, μένοντας ενιαίο, με τη στροφή του νου στον εαυτό του και με την ανάβαση στο Θεό δια μέσου του εαυτού του. Η στροφή του νου προς τον εαυτό του είναι η φύλαξη του εαυτού του, ενώ η ανάβασή του στο Θεό γίνεται αρχικά με την προσευχή, προσευχή όμως με συνεπτυγμένη μορφή, αν και κάποτε γίνεται και με πιο διεξοδική, πράγμα που είναι πιο κοπιαστικό. Αν τώρα παραμένει κανείς καρτερικά στη σύμπτυξη αυτή του νου και την ανύψωσή του στο Θεό, εμποδίζοντας με ισχυρή βία την τάση της διάνοιάς του να κινείται σε πολλά, πλησιάζει το Θεό νοερά και επιτυγχάνει τα άρρητα και γεύεται τον μέλλοντα αιώνα και με νοερή αίσθηση γνωρίζει ότι ο Κύριος είναι αγαθός, όπως λέει και ο Ψαλμωδός: "Γευθείτε και δείτε ότι ο Κύριος είναι αγαθός"(Ψαλμ.33,9). Το να βρει λοιπόν κανείς το νου του τρισσό, να είναι δηλαδή ο ίδιος μόνος του ο φύλακας και ο φυλασσόμενος και ο προσευχόμενος κατά τη φύλαξη, δεν είναι ίσως πολύ δύσκολο. Η μακρά όμως καρτερική παραμονή  σ'  αυτή την κατάσταση που γεννά τα απόρρητα, είναι κάτι εξαιρετικά δύσκολο. Οποιοσδήποτε κόπος άλλης αρετής είναι μικρός κι ευκολότατος, αν συγκριθεί με αυτόν. Γι'  αυτό και πολλοί που αφήνουν την προσπάθεια εξαιτίας της στενοχωρίας της προσευχητικής αρετής, δεν αξιώνονται να φτάσουν στην πλατωσιά των θείων χαρισμάτων. Εκείνους όμως που υπομένουν, τους περιμένουν μεγαλύτερες εκδηλώσεις της θείας βοήθειας, που τους υποβαστάζουν και τους σηκώνουν και τους προωθούν με ηδονή προς τα εμπρός, κάνοντας πιο βατή τη δύσβατη οδό και βάζοντας μέσα τους την αγγελική, ας πούμε επιτηδειότητα και ενδυναμώνοντας την ανθρώπινη φύση μας να πλησιάζει τα υπέρ φύση , σύμφωνα με το λόγο του Προφήτη: "Όσοι υπομένουν, θα βγάλουν φτερά. θα ανανεωθεί η ισχύς τους"(Ησ. 40,31)
3. Νους ονομάζεται και η ενέργεια του νου που αποτελείται από λογισμούς και έννοιες. Νους είναι και η δύναμη που τα ενεργεί αυτά, η οποία και καρδιά ονομάζεται από τη Γραφή. Σύμφωνα με αυτήν, που είναι η κυριότατη απ'  όλες τις εσωτερικές μας δυνάμεις, η ψυχή μας είναι λογική. Η ενέργεια λοιπόν του νου που συνίσταται στους λογισμούς, στους ανθρώπους που σχολάζουν στην προσευχή και μάλιστα τη μονόλογιστη, τακτοποιείται και καθαίρεται εύκολα. Η δύναμη όμως του νου που γεννά αυτή την ενέργεια, δεν μπορεί να καθαρθεί, αν δεν καθαρθούν κι όλες οι άλλες δυνάμεις της ψυχής. Γιατί η ψυχή είναι οντότητα πολυδύναμη. Όταν λοιπόν δημιουργηθεί μέσα της κακία από κάποια από τις δυνάμεις της, μολύνεται ολόκληρη και μετέχουν στο μολυσμό της μιας όλες οι δυνάμεις, επειδή η ψυχή είναι ενιαία. Αφού λοιπόν κάθε δύναμη της ψυχής παρέχει διαφορετική ενέργεια, είναι δυνατό, μια οποιαδήποτε ενέργεια να καθαρθεί προσωρινά μετά από κατάλληλη προσπάθεια. αυτό όμως δε σημαίνει ότι κι η αντίστοιχη δύναμη της ψυχής είναι καθαρή. Γιατί καθώς επικοινωνεί με τις άλλες, μπορεί να είναι ακάθαρτη μάλλον, παρά καθαρή. Γι' αυτό εκείνος, που με την επιμέλεια της προσευχής καθάρισε την ενέργεια του νου και φωτίστηκε σ'  ένα βαθμό, ή με φως γνώσεως ή και με νοερά έλλαμψη, αν για τούτο θεωρήσει τον εαυτό του καθαρμένο, πλανάται εξαπατώντας τον εαυτό του και με την οίηση ανοίγει εναντίον του εαυτού του μεγάλη θύρα στο διάβολο που πάντοτε επιχειρεί να μας πλανά. Αν όμως, γνωρίζοντας την ακαθαρσία της καρδιάς του, δεν υπερηφανευτεί με τη μέτρια εκείνη καθαρότητα, τότε χρησιμοποιώντας αυτή σαν βοηθό, βλέπει καθαρότερα την ακαθαρσία, και των άλλων ψυχικών του δυνάμεων και προοδεύει στην ταπείνωση και προσθέτει πένθος στο πένθος  και εφευρίσκει την κατάλληλη θεραπεία για την κάθε μία δύναμη της ψυχής. Καθαρίζει λοιπόν με την πράξη την πρακτική του δύναμη, με τη γνώση τη γνωστική και με την προσευχή τη θεωρητική, και με αυτά φτάνει στην τέλεια κι αληθινή και μονιμότατη καθαρότητα της καρδιάς και του νου. Αυτήν δεν μπορεί ποτέ να αποκτηθεί από κανένα, παρά με την τελειότητα στην πράξη, την επίμονη γύμναση, τη θεωρία και τη θεωρητική προσευχή.                             

Σάββατο 25 Ιουλίου 2015

Τά λεγόμενα «ψυχολογικά» εἶναι κατ’ οὐσίαν πνευματικά προβλήματα

ΤΑ ΠΑΘΗ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΠΩΣ ΘΕΡΑΠΕΥΟΝΤΑΙ
Ἡ κουλτούρα τοῦ σύγχρονου ἀνθρώπου εἶναι μία «κουλτούρα τῆς πτώσης» καί τῶν παθῶν. Ἡ ὑποδούλωση στήν ὕλη καί στόν αἰσθησιασμό ἔφερε τήν λύπη καί τήν ἀπελπισία. Ἔλεγε ὁ μακαριστός π. Σωφρόνιος Σαχάρωφ: «Ἡ ἀπελπισία εἶναι ἡ ἀπώλεια τῆς συνειδήσεως ὅτι ὁ Θεός θέλει νά μᾶς δώσει τήν αἰώνια ζωή. Ὁ κόσμος ζεῖ στήν ἀπελπισία. Οἱ ἄνθρωποι ἔχουν καταδικάσει οἱ ἴδιοι τόν ἑαυτό τους στό θάνατο. Πρέπει νά παλέψουμε σῶμα πρός σῶμα μέ τήν ἀκηδία».
Ἡ σωματική ἄνεση καί ἡ ἀχαλίνωτη ἱκανοποίηση τῶν παθῶν ἔφερε τήν ἀνία, τήν ἀκηδία καί τήν διάχυτη ἀπογοήτευση. Ἡ ἀπελπισία καί ἡ αὐτοκτονία τείνει νά γίνει μόδα.
Μέσω ἐπιφανῶν ἐκπροσώπων του ὁ σύγχρονος κόσμος διακηρύττει ὅτι δέν ὑπαρχει εὐτυχία.Πρόσφατα κάποιος μεγάλος ἐπώ­νυμος συγγραφέας  δήλωσε: «Δεν πιστεύω στήν εὐτυχία. Πιστεύω μόνο στήν ἀνησυχία. …Ὅσοι λένε ὅτι εἶναι εὐ­τυ­χισμένοι στή ζωή τούς εἶναι ἠλίθιοι… Ἡ πραγματική εὐτυχία εἶναι ἡ ἀνησυχία». (Οὐμπέρτο Ἔκο, Ἐλευθεροτυπία 9-4-2008). Ἄν ἡ εὐτυχία εἶναι ἡ ἀνησυχία τότε ὅλος ὁ κόσμος θά ἔπρεπε νά πλέει σέ …πελάγη εὐτυχίας ἀφοῦ ἡ ἀνήσυχία, τό ἄγχος καί ἡ ταραχή εἶναι χαρακτηριστικά τῶν περισσότερων σύγχρονων ἀνθρώπων. Ἀντίθετα ὅμως ἡ ἀληθινή εὐτυχία δύσκολα συναντᾶται σήμερα, γιά νά μήν ποῦμε ὅτι εἶναι σχεδόν ἀνύπαρκτη…ἰδιαίτερα στούς ἡλικιακά νεώτερους.
Ζοῦμε σ’ ἕναν κόσμο πού δημιουργεῖ γηρασμένες ψυχές. Πρόσφατα πάλι μία ἐπώνυμη ἠθοποιός, θλιμμένη δήλωσε: «Μέ φοβίζει ἡ δική μου κούραση. Ἡ δική μου ἀπάθεια. Προσπαθῶ τουλάχιστον σ’ ἕνα ἰδιωτικό χῶρο ν’ ἀνταποκριθῶ ὅσο πιο ἀνθρώπινα μπορῶ. Τό κατορθώνω; Περισσότερο μέ θλίβει τό γῆρας τῆς ψυχῆς. Ὁ μαρασμός της.» (Ἀννέζα Παπαδοπούλου, Ἐλευθεροτυπία 12-4-2008). Τό γῆρας τῆς ψυχῆς δημιουργεῖ καί τό γῆρας τοῦ σώματος…
Οἱ δηλώσεις αὐτές ἐπιβεβαιώνουν τό γεγονός ὅτι ὅποιος θέλει νά «ἀνήκει» σ’ αὐτόν τόν «κόσμο», βασανίζεται καί τελικά πεθαίνει. Ζώντας σύμφωνα μέ τήν κοσμική νοοτροπία του, ὑποτασσόμενος στά πάθη, πού συνιστοῦν αὐτό πού λέμε «κόσμο» (φιληδονία, φιλοδοξία, φιλαργυρία), ζεῖ ἀναγκαστικά καί τά ἀποτελέσματα τῶν παθῶν πού εἶναι ἡ λύπη, ἡ κατάθλιψη, ἡ ἀνία, ἡ ψυχική γήρανση, ὁ ψυχικός θάνατος.
 Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο του Ἀρχ. Σάββα Ἁγιορείτη μέ τίτλο:Τά πάθη καί ἡ κατάθλιψη
Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης

Άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ


Τρεις είναι οι αγιότερες και πιο οσιακές μορφές της Ορθοδοξίας τον Βορρά, ο Άγιος Θεοδόσιος του Κιέβου, ο Άγιος Σέργιος του Ραντονέζ και ο Άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ, τρία αστέρια ολοφώτεινα στο στερέωμα της Ρωσικής Ορθοδοξίας.



Ο Άγιος Σεραφείμ, νεώτερος των άλλων, έζησε, έδρασε και έλαμψε τον 18ον και 19ον αιώνα (1759— 1833). Γεννήθηκε στις 19 Ιουλίου του 1759 στην πόλη Κούρσκ και παρέμεινε εκεί μέχρι το 18ο έτος της ηλικίας του. Στην ηλικία αυτή πήρε τη γενναία απόφαση να αφοσιωθεί ολόψυχα στο Θεό και οδήγησε τα βήματα του στο Μο­ναστήρι του Σάρωφ.
Στην μοναχική του κουρά ονομάσθηκε Σεραφείμ — προηγουμένως είχε το όνομα Πρόχορος. Ένα έτος αργό­τερα χειροτονήθηκε  Διάκονος και μετά  έξι   χρόνια, σε ηλικία 34 ετών, Ιερεύς. Όταν λειτουργούσε, πετούσε στα ουράνια, και πολλές φορές αξιωνόταν να βλέπει θαυμαστά οράματα και να ακούει αγγελικές μελωδίες.
Διψώντας να πλησιάσει περισσότερο τον Θεό παρα­κάλεσε να αποσυρθεί σε μια ερημική περιοχή. Έλαβε από τη Μονή την άδεια και επί πέντε χρόνια αφοσιώθηκε στη σιωπή, στην άσκηση, στην έντονη προσευχή. Βαθειά μέσα στο δάσος αγωνιζόταν να ανεβαίνει ημέρα με την ημέρα την κλίμακα που οδηγεί στον Ουρανό. Τότε έκανε και την γνωστή άσκηση, τις «χίλιες νύχτες προσευχής». Ανεβασμένος σε μια μεγάλη πέτρα επί χίλιες νύχτες ξαγρύπνησε προσευχόμενος.

Μαζί με την προσευχή διάβαζε ακατάπαυστα την Αγία Γραφή. «Πρέπει να τρέφεις, έλεγε, την ψυχή με τον λόγον του Θεού, διότι ο λόγος του Θεού είναι ο «άρ­τος των αγγέλων». Με αυτόν πρέπει να τρέφονται οι ψυ­χές που αγαπούν με πάθος τον Θεόν». Ευλαβείτο αφάνταστα την Θεοτόκο. Στο πρόσωπό Της εύρισκε ανέκφρα­στη πνευματική αγαλλίαση. Έλεγε συχνά, «η Παναγία είναι η χαρά, η μεγαλύτερη απ' όλες τις χαρές».
Με τις τόσες προσευχές και μελέτες και ασκήσεις έγινε κατοικητήριο του Αγίου Πνεύματος, γεμάτος χάρη και σοφία και πνευματική δύναμη. Απέκτησε φήμη αγίου και φωτισμένου ανδρός και ο κόσμος έτρεχε κοντά του να ξεδιψάσει. Στην αρχή απέφευγε τον κόσμο, αλλά αργό­τερα, το 1815, σε ηλικία 56 ετών, κατόπιν οράματος και προσταγής της Θεοτόκου, άνοιξε το κελλί του και  δεχό­ταν τους πάντας. Τώρα πια άρχισε το έργο του «στάρετς», του πνευματικού καθοδηγητού.

Ο Π ΕΦΡΑΙΜ ΒΑΤΟΠΕΔΙΝΟΣ. ΑΠΑΝΤΑ ΣΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ . ΠΕΡΙ ΑΠΕΛΠΙΣΙΑΣ...

Αντιμετώπιση περιπτώσεων απελπισίας


Ήρθε κάποιος νεαρός αναστατωμένος και μου είπε: «Γέροντα, δεν πρόκειται να διορθωθώ. Μου είπε ο πνευματικός μου: ‘’αυτά είναι και κληρονομικά…’’». Τον είχε πιάσει απελπισία. Εγώ, όταν μου πη κάποιος ότι έχει προβλήματα κ.λπ., θα του πω: «Αυτό συμβαίνει γι’ αυτόν και γι’ αυτόν τον λόγο· για ν’ αλλάξης, πρέπει να κάνης εκείνο κι εκείνο». Έχει λ.χ. κάποιος έναν λογισμό που τον βασανίζει και δεν κοιμάται, παίρνει χάπια για το κεφάλι, για το στομάχι και με ρωτάει: «Να κόψω τα χάπια;». «Όχι, του λέω, να μην κόψης τα χάπια. Να πετάξης τον λογισμό που σε βασανίζει και ύστερα να τα κόψης. Αν δεν πετάξης τον λογισμό, έτσι θα πας· θα ταλαιπωρήσαι». Γιατί, τι θα ωφελήση να κόψη τα χάπια, όταν κρατάη μέσα του τον λογισμό που τον βασανίζει;
Καλά είναι ο πνευματικός να μη φθάνη μέχρι του σημείου να ανάβη κόκκινο φως· να ανέχεται λίγο μία κατάσταση, αλλά φυσικά πρέπει και ο άλλος να δουλεύη σωστά, για να βοηθηθή. Ένας νεαρός ζόρισε κάποια φορά την αρραβωνιαστικιά του – ποιος ξέρει τι της έλεγε; - και εκείνη από την αγανάκτησή της πήρε το αυτοκίνητο και έφυγε και στον δρόμο σκοτώθηκε. Μετά ο νεαρός ήθελε να αυτοκτονήση, γιατί ένιωθε ότι αυτός έγινε αιτία και σκοτώθηκε η κοπέλα. Όταν ήρθε και μου το είπε, αν και στην ουσία είχε κάνει έγκλημα, τον παρηγόρησα και τον έφερα σε λογαριασμό. Έπειτα όμως το έρριξε τελείως έξω, έγινε τελείως αδιάφορος, βρήκε εν τω μεταξύ και μια άλλη. Όταν ξαναήρθε μετά από δύο-τρία χρόνια, του έδωσα ένα τράνταγμα γερό, γιατί τότε δεν υπήρχε κίνδυνος να αυτοκτονήση. Χρειαζόταν το τράνταγμα, αφού δεν υπήρχε αναγνώριση. «Δεν καταλαβαίνεις, του είπα, ότι έκανες φόνο, ότι έγινες αιτία και σκοτώθηκε η κοπέλα;». Αν δούλευε σωστά, θα συνέχιζε να υποφέρη, αλλά θα ανταμειβόταν με θεϊκή παρηγοριά· δεν θα έφθανε σ’ αυτήν την κατάσταση την αλήτικη της αδιαφορίας.
Θέλει δηλαδή πολλή προσοχή. Κάνει κάποιος ένα σφάλμα και πέφτει στην απελπισία. Εκείνη την στιγμή μπορεί να τον παρηγορήσης, αλλά, για να μη βλαφθή, χρειάζεται και το δικό του φιλότιμο. Μια φορά είχε έρθει στο Καλύβι ένα νέο παιδί απελπισμένο, γιατί έπεφτε σε σαρκική αμαρτία και δεν μπορούσε να απαλλαγή από αυτό το πάθος. Είχε πάει σε δύο πνευματικούς που προσπάθησαν με αυστηρό τρόπο να το βοηθήσουν να καταλάβη ότι είναι βαρύ αυτό που κάνει. Το παιδί απελπίσθηκε. «Αφού ξέρω ότι αυτό που κάνω είναι αμαρτία, είπε, και δεν μπορώ να σταματήσω να το κάνω και να διορθωθώ, θα κόψω κάθε σχέση μου με τον Θεό».όταν άκουσα το πρόβλημά του, το πόνεσα το καημένο και του είπα: «Κοίταξε, ευλογημένο, ποτέ να μην ξεκινάς τον αγώνα σου από αυτά που δεν μπορείς να κάνης, αλλά από αυτά που μπορείς να κάνης. Για να δούμε τι μπορείς να κάνης, και να αρχίσης από αυτά. Μπορείς να εκκλησιάζεσαι κάθε Κυριακή;». «Μπορώ», μου λέει. «Μπορείς να νηστεύης κάθε Τετάρτη και Παρασκευή;». «Μπορώ». «Μπορείς να δίνης ελεημοσύνη το ένα δέκατο από τον μισθό σου ή να επισκέπτεσαι αρρώστους και να τους βοηθάς;». «Μπορώ». «Μπορείς να προσεύχεσαι κάθε βράδυ, έστω κι αν αμάρτησες, και να λες ‘’Θεέ μου, σώσε την ψυχή μου’’;». «Θα το κάνω, Γέροντα», μου λέει. «Άρχισε λοιπόν, του λέω, από σήμερα να κάνης όλα αυτά που μπορείς, και ο παντοδύναμος Θεός θα κάνη το ένα που δεν μπορείς». Το καημένο ηρέμησε και συνέχεια έλεγε: «Σ’ ευχαριστώ, πάτερ». Είχε, βλέπεις, φιλότιμο και ο Καλός Θεός το βοήθησε.

Παρασκευή 24 Ιουλίου 2015

Σου φτάνει ο Θεός;

Σου φτάνει ο Θεός;
του Αρχιεσπικόπου Τιράνων Αναστάσιου (από συνέντευξη)
«...Το θέμα το άλλο που είπατε της ιεραποστολής. Είμασταν τότε στο ξεκίνημα.
Η δική μου η γενιά μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, διερωτηθήκαμε γιατί, μέσα στις όλες άλλες χριστιανικές ομολογίες, οι Ορθόδοξοι δεν έχουμε μια τέτοια παρουσία μιάς μαρτυρίας της δικής μας πίστεως σε άλλους λαούς.
Κι έτσι ξεκίνησε αυτή η προσπάθεια με σύνθημα τη λέξη που είπατε προηγουμένως, «Πορευθέντες», που είναι η τελευταία εντολή του Χριστού προς τους μαθητάς του, η εντολή του Αναστάντος Κυρίου προς τους μαθητάς του.
Καί σ’ αυτήν την δραστηριότητα μερικοί από μας είχαμε πεί: δεν φτάνει να μιλούμε για το τι πρέπει να κάνουν οι άλλοι, πρέπει να πάμε κι εμείς προσωπικά εκεί. ’58, ’59, ’60. Το ’60 αποφασίζω και γίνομαι κληρικός. ’61, ’62, ’63. Έρχεται ακριβώς το ερώτημα: ωραία, εμείς μιλάμε πάρα πολύ γι’ αυτό το θέμα της εντολής. Καί ποιός θα πάει; Ήξερα πάρα πολύ καλά ότι όταν κανείς είναι στρατιώτης, δεν λέει στους άλλους να πάνε, ότι πρέπει ο ίδιος να πάει.
Κι έτσι αποφασίζω ότι πρέπει να προχωρήσω. Υπήρχε ένα μεγάλο δίλημμα: αν θα μπορούσα να αφήσω όλο αυτό τον χώρο τον οποίο τόσο πολύ τον αγαπούσα και με αγαπούσαν εδώ. Καί θυμάμαι ήταν μία περίδος σιωπής, για ένα μήνα Χριστούγεννα κάτω στην Πάτμο. Θυμάμαι ήταν μια χειμωνιάτικη σιωπηλή μέρα μπροστά σ’ εκείνο το πέλαγος, το υπέροχο, και σκεφτόμουν ακριβώς: πρέπει η δεν πρέπει να προχωρήσεις; Απλώς αισθάνθηκα ως απάντηση μία ερώτηση που έγινε μέσα μου: σού φτάνει ο Θεός;
Εάν σού φτάνει πήγαινε, εάν δεν σού φτάνει, μείνε εδώ που κάθεσαι! Καί η δεύτερη ερώτηση η οποία λίγο φώτισε την πρώτη, κριτικά: Αν όμως δεν σού φτάνει ο Θεός, τελικά ποιός είναι ο Θεός τον οποίο εσύ πιστεύεις;».

π. Γεώργιος Μεταλληνός - Ἰωάννης Καποδίστριας καὶ Ῥωμηοσύνη


Το παρακάτω κείμενο είναι, ουσιαστικά, μία περίληψη της μελέτης για τον Ι. Καποδίστρια του π. Γ. Δ. Μεταλληνού, όπως αναφέρεται στο βιβλίο του «Ελληνισμός Μαχόμενος». Επιμέλεια - προσαρμογή - προσθήκες: Θωμάς Δρίτσας
Ελληνισμός Μαχόμενος, Eκδόσεις Τήνος, Αθήνα 1995

Πολλοί έχουν πει πως ο Καποδίστριας ήταν ένας Ευρωπαϊστής, ένας άνθρωπος που «ήθελε να μετατρέψει τους Ρωμηούς σε Έλληνες», ισχύει όμως κάτι τέτοιο;
Το 1819 γράφει στον Πατέρα του: «Είναι έργον μοναδικόν της προστασίας του Θεού και των θαυματουργών Αγίων που αναξίως επεκαλέσθην με δάκρυα ειλικρινούς καρδίας και αφοσιωμένης» προσθέτοντας την φράση: «Πίπτων εις τους πόδας του Θαυματουργού Αγίου μας και της Αειπαρθένου Πλατυτέρας (=Θεοτόκου)»[1] Είναι έκδηλη η ησυχαστική του συνείδηση (βλ. τις σημειωμένες φράσεις) σε ένα ιδιωτικό γράμμα που του επιτρέπει να αποκαλύψει τα μύχια της καρδιάς του. Είναι δε γεγονός ότι έβλεπε την ιστορική ύπαρξη του Γένους ζυμωμένη με την πίστη.
Γράφει σε άλλη περίπτωση: «Η Χριστιανική Θρησκεία εσυντήρησεν εις τους Έλληνας και γλώσσα και πατρίδα και αρχαίας ένδοξους αναμνήσεις και εξαναχάρισεν εις αυτούς την πολιτικήν ύπαρξιν της οποίας είναι στύλος και εδραίωμα».[2] Συνδύαζε δηλαδή ο Καποδίστριας την ανάσταση και την ιστορική συνέχεια του Έθνους, όχι με την Ευρώπη και την οποιαδήποτε βοήθειά της, αλλά με την παράδοση του γένους και τα πνευματικά αποθέματά του. Ανάλογα θα δηλώσει και στον J. B. Georges Bory de saint Vincent [3]: «Πρώτα είμαι Έλληνας... γιατί γεννήθηκα σε αυτή την χώρα... Είμαι Έλληνας από πατέρα και μητέρα. Είμαι με την χάρη του Θεού που μού ανέθεσε την κυβέρνησιν αυτού του πτωχού λαού... Είμαι Έλληνας εκ γενετής, από καθαρή αγάπη, από αίσθημα, από καθήκον και από Θρησκεία»[4]
Η αποστασιοποίησή του από το φράγκικο περιβάλλον της γενέτειράς του είναι τόσο εμφανής το 1815 ώστε να δικαιώνεται ο χαρακτηρισμός του από τον Π. Χριστόπουλο ως «ταξικού αποστάτου».[5] Παρατηρεί ο Καποδίστριας: «Η ενετική πολιτεία εκυβέρνα τας Ιονίους νήσους με το σύστημα της διαφθοράς. Οι Αντιπρόσωποι εκλέγοντο εκ της κλάσεως (=τάξεως) των ευγενών αρχόντων ήτις ήτο η ευκαταφρονεστέρα και η μάλλον διεφθαρμένη δι’ ανηθικότητα και ελεεινότητα... Η πολιτεία της Βενετίας εφοβείτο το έξοχον της φυσικής μεγαλοφυϊας των Ελλήνων και επροσπάθει να το καταβάλη με την αμάθειαν».[6] Ήταν ευγενής στην καταγωγή, αλλά Ρωμηός στην καρδιά!
Ο Καποδίστριας γνώριζε και τις αρρώστιες της Ευρώπης, κάτι που θα το εκφράσει σαφέστερα και συχνότερα κατά την πολιτική του δράση στην Ελλάδα. Στο πρόσωπο του Μέττερνιχ αντιμετώπισε την μεσαιωνική Ευρωπαϊκή τυραννία, προσπαθούσε να επιβιώσει. Στο πρόσωπο του Βοναπάρτη και της μετεπαναστατικής Γαλλίας πολέμησε την αλλοτριωμένη δημοκρατία που ως αστισμός υποκατέστησε την κληρονομική ολιγαρχία με την οικονομική. Αυτό εκφράζει το 1815: «έχομεν ήδη την απόδειξιν τούτου εις τας ταχείας επιτυχίας της κακοήθειας και της δολιότητος των Γάλλων. Δεν είναι είς μόνον ανήρ, τον οποίον η Ευρώπη είναι αποφασισμένη να πολεμήσει. Είναι μια γενεά ανθρώπων χωρίς θρησκείαν, χωρίς τιμήν, χωρίς πατρίδα, χωρίς αρχάς, μία γενεά την οποία πρέπει να τιμωρήσωμεν και να διορθώσωμεν».[7] Διατηρώντας την αρχαία Ελληνική αρετή που διατυπώνει ο Πλάτων στην Επινομίδα του [8] «ό,τι περ αν Έλληνες Βαρβάρων παραλάβωσι, κάλλιον τούτο εις τέλος απεργάζονται», προσέλαβε επιλεκτικά στοιχεία από την ευρωπαϊκή πραγματικότητα, αλλ’ όχι την Ευρώπη στο σύνολό της.

Γι’ αυτό θα επιδιώκει, η νεολαία, που με την συνδρομή του σπούδαζε στην Ελβετία, «να σχηματισθή πρώτον ελληνιστί και όχι ελβετιστί η γαλλιστί. Η Ελλάς πρέπει πρώτον να μορφώνη Ελληνικώς την απαλήν ψυχήν των τέκνων της. Η δε Ευρώπη να τελειοποιή ύστερον τους ήδη εσχηματισμένους νέους» Η αιτία δηλώνεται στην επόμενη φράση «Ούτω το Έθνος φυλάττει τον εθνικόν χαρακτήρα του, δεν νοθεύεται»[9].
Αν δεν γνωρίζαμε πως το γράμμα ανήκει στον Καποδίστρια, θα μπορούσε αβίαστα να αποδοθεί σε κάποιον από τους Κολλυβάδες Πατέρες!! (βλέπε και τις σημειώσεις).
Παρ’ όλα αυτά, έχει διατυπωθεί η άποψη ότι «ο φιλελευθερισμός» του Καποδίστρια «είχε πατρίδα την Αγγλία» και ότι επεδίωκε «να μεταβάλη πρώτα απ’ όλα τους Ρωμιούς σε Έλληνες Πολίτες» και «να ενώση την Ελλάδα με την Ευρώπη – όχι να την επιστρέψη στο Βυζάντιο». [10] Είναι όμως έτσι;
Ήδη στο γνωστό υπόμνημα της 18ης Απριλίου 1819, φαίνεται η Βούλησή του να θεμελιωθεί η φιλική Εταιρεία «ουχί επί της εθνότητος, αλλ’ επί της ευρείας και ζώσης ορθοδόξου εκκλησίας» [11] Τον Απρίλιο του 1828 μία ενέργειά του φανερώνει το ενδιαφέρον του για Ρωμαίικη λύση του ανατολικού ζητήματος. Υποβάλλει στον τσάρο Νικόλαο σχέδιό του, που προέβλεπε την αναδιοργάνωση της Οθωμανικής Ρούμελης (της Βαλκανικής) σε Ομοσπονδία πέντε αυτόνομων κρατών (Ελλάδος, Ηπείρου, Μακεδονίας, Σερβίας και Δακίας) με ελεύθερη πόλη την Κωνσταντινούπολη. Η προσπάθεια αυτή συνιστά οφθαλμοφανώς παραλλαγή του βαλκανικού σχεδίου του Ρήγα. Το καποδιστριακό σχέδιο, βέβαια, απορρίφθηκε με την συνθήκη της Αδριανουπόλεως (14.9.1829) [12], αλλά έγινε το θεμέλιο της Ρωσοευρωπαϊκής και Αμερικανικής πολιτικής της «βαλκανοποιήσεως», ενώ ο Καποδίστριας εργαζόταν για την απελευθέρωση και προοδευτική ενοποίηση των Ευρωπαϊκών επαρχιών της Αυτοκρατορίας της «Νέας Ρώμης». Έτσι κατανοείται και η μαρτυρία του Ν. Σπηλιάδη, για την επιθυμία του Καποδίστρια να επιτύχει την ίδρυση της «Νεορωμαϊκής αυτοκρατορίας» [13], δηλαδή ανάσταση της αυτοκρατορίας «Νέας Ρώμης» / «Βυζαντίου».
Πώς μπορεί άλλωστε να ερμηνευθεί η επιμονή του Καποδίστρια να παραδεχθεί ο επίδοξος Βασιλιάς της Ελλάδος Λεοπόλδος του Σαξ – Κοβούργου την Ορθόδοξη πίστη, συναντώμενος σε αυτό με τον Στρατηγό Μακρυγιάννη, που έβλεπε το άρθρο 40 του συντάγματος (1844) ως το «βαγγέλιον του Θεού»; Το πρόβλημα της Βασιλείας στην Ελλάδα μετά τον Καποδίστρια δεν θα είναι η (πάντα δυτικού τύπου) αντίθεση «Βασιλευόμενης Δημοκρατίας» και «Προεδρευόμενης Δημοκρατίας» αλλά η φύση του βασιλικού θεσμού: Κληρονομικός (ρατσιστικός/απολυταρχικός) ή Αιρετός (δημοκρατικός);
Άπλετο φως, τέλος, για την κριτική αποτίμηση των πολιτικών ενεργειών του Καποδίστρια ρίχνει η μελέτη της εκκλησιαστικής πολιτικής του [14], βασικότατο κεφάλαιο που δυστυχώς ορισμένοι δεν φαίνεται να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη, χάνοντας έτσι την βασικότερη ίσως προοπτική για την προσέγγιση και κατανόηση του Καποδίστρια ως διπλωμάτη και πολιτικού.
Η σύνδεση του εκκλησιαστικού χώρου με την παιδεία στην «Γραμματεία των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίου παιδείας», χωρίς προηγούμενο ή και επόμενο στην «Ευρωπαϊκή» πολιτική σκηνή, συνιστά όχι μόνο ενσυνείδητη εμμονή του Καποδίστρια στο πνεύμα της παραδόσεως, που θέλει τους δύο αυτούς χώρους αδιάσπαστα ενωμένους (και ο Καποδίστριας τους θεωρούσε «αχώριστους» και «προς ένα συντρέχοντα σκοπόν, την ηθικήν των πολιτών μόρφωσιν» [15]), αλλά και την αντίθεσή του προς το πνεύμα τού χωρίς εισαγωγικά ευρωπαϊστή Κοραή, ο οποίος με τις καλβινίζουσες προϋποθέσεις του, ενέτασσε στο έργο του «Λειτουργού της Δημοσίου Παιδείας» την φροντίδα της Αστυνομίας, του Δικαίου και της Θρησκείας»[16]. Η οργάνωση, εξ άλλου, των Καποδιστριακών σχολείων με μελέτη πατερικών έργων και κατά το μοναστηριακό σύστημα φανερώνει την θέλησή του για την συντήρηση αυτής της σχέσης.[17] Το ίδιο αποδεικνύει όμως και η αντιμετώπιση από τον Καποδίστρια του ζητήματος τής εκκλησιαστικής περιουσίας για την αξιοποίηση και όχι τη διαρπαγή της, κάτι που δυστυχώς δεν βρήκε συνέχεια.[18]
Μία ιδιαίτερα σημαντική του απόφαση τον Αύγουστο του 1831 φωτίζει καθοριστικά όχι μόνο το φρόνημά του, αλλά και το μαρτυρικό τέλος του, που προβάλλεται σε μία άλλη προοπτική.
Κατά πληροφορία, που μας προσφέρει το Αρχείο του Ελληνικού Υπουργείου των Εξωτερικών (γράμμα Κων. Οικονόμου προς τον πρέσβη της Ρωσίας στην Πόλη Τιτώφ, από 16.2.1850) [19], ο Καποδίστριας βιαζόταν να αποκατασταθεί η σχέση με το Οικουμενικό Πατριαρχείο κατά την δήλωση του, «ίνα μην πέση η υπόθεσις εις των Φράγκων τας χείρας και τότε εχάθημεν»! Ο Οικονόμος μνημονεύει δήλωση προς αυτόν τού από Ρέοντος και Πράστου και μετέπειτα Κυνουρίας Διονυσίου, τον οποίον «μετακαλέσας» ο Καποδίστριας «διώρισε δια την Κωνσταντινούπολιν» «ίνα γένηται η κανονική αναγνώρισης της εν Ελλάδι Εκκλησίας». Παρατηρεί δε ο Οικονόμος: «Πόσον πολιτικώς και ορθοδόξως άμα προείδε και τούτου του πράγματος την ανάγκην ο αείμνηστος εκείνος»! Αλλά, όπως συνεχίζει ο Οικονόμος, «Ενώ απήλθεν ούτος (ο Κυνουρίας) εις την επαρχίαν αυτού προς ετοιμασίαν, μετ’ ολίγας ημέρας συνέβη και η του Κυβερνήτου τελευτή» (=δολοφονία).
Το σωζόμενο αρχειακό υλικό για την Ιόνιο Ακαδημία των αδελφών Τυπάλδων Ιακωβάτων (Ληξούρι) δίνει απάντηση στο ερώτημα για την σπουδή του Καποδίστρια τη συγκεκριμένη αυτή στιγμή. Από το υπόμνημα του Κων Τυπάλδου - Ιακωβάτου, καθηγητή της Ιονίου Ακαδημίας (Αύγουστος 1831) [20] πληροφορούμαστε για τις ενέργειες στον κύκλο της Αρμοστείας της Επτανήσου για ενεργοποίηση του μηχανισμού της αυτονομήσεως δια μέσου της αυτοκεφαλίας των εκκλησιαστικών επαρχιών της Ρωμαίικης Εθναρχίας. Όπως απέδειξε η συνέχεια (Ελλαδικό αυτοκέφαλο του 1833, Βουλγαρική Εθναρχία 1870) η δυτική πολιτική επεδίωκε την βίαιη απόσπαση των επαρχιών της Εθναρχίας και την οριστική διάλυση της Εθναρχίας ως συνέχειας της «Βυζαντινής» Αυτοκρατορίας. Αυτό, άλλωστε, γράφει και ο Υπουργός Εξωτερικών Αναστ. Λόντος στον Επιτετραμμένο της Ελλάδος Πέτρο Δεληγιάννη στις 6 Φεβρουαρίου 1850 (με την έναρξη των προσπαθειών για την λύση του Ελλαδικού Εκκλησιαστικού ζητήματος): «Αι κυβερνήσεις της Αγγλίας και Γαλλίας ενδιαφέρονται ουχί μικρόν εις το ζήτημα τούτο και επιθυμούσι δια πολιτικούς λόγους να ίδωσι την Ελληνικήν Εκκλησίαν εντελώς ανεξάρτητον του εν Κωσταντινουπόλει Πατριαρχείου» [21]. Ο Ρωμηός Ι. Καποδίστριας έσπευδε να επιτύχει λύση μέσα στο πνεύμα της ιστορικοκανονικής παραδόσεως της Ορθοδοξίας, που διαφοροποιούταν διαμετρικά από τα σχέδια της Ευρώπης για την Ορθόδοξη Ανατολή. Και μόνο η ενέργειά του αυτή είναι ικανή να δείξει την αληθινή φύση του ευρωπαϊσμού του. Η περίπτωση, μάλιστα, αυτή εντάσσει και σε ένα άλλο πλαίσιο την δολοφονία του Κυβερνήτη μετά από λίγες μέρες. Διότι με την αποστολή του Κυνουρίας, που πρέπει οπωσδήποτε να γνώριζαν οι Δυτικές κυβερνήσεις, χάραζε για το Ελληνικό Έθνος μια προοπτική που ερχόταν σε πλήρη αντίθεση με τα συμφέροντα και τα σχέδια τους γι’ αυτήν.
Πολλοί προσπάθησαν να προσεταιριστούν το όνομα του Καποδίστρια ως «Ευρωπαϊστή», «Αδέσμευτου απ’ την Πίστη», «Προοδευτικού» κ.α. Όμως ο Καποδίστριας ήταν πάνω απ΄ όλα Ρωμιός. Και πιθανόν σήμερα κάποιοι πνευματικοί απόγονοι αυτών που τον σκότωσαν να θέλουν να τον προβάλουν ως δικό τους άνθρωπο. Ας είναι. Η Ιστορία θα τους διαψεύδει...

Σημειώσεις

1. Πολυχρ. Κ. Ενεπεκίδη, Ιωάννης Καποδίστριας 176 Γράμματα προς τον πατέρα του (1809 – 1920) Αθήναι 1972 σ. 273-74.
2. Γ. Πρωτοψάλτη Ο Καποδίστριας ως Θρησκευτική προσωπικότης, ΑΝΑΠΛΑΣΙΣ, αρ 248 Δεκέμβριος 1976 σ. 4.
3. Απ. Ε Βακαλόπουλου, Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, τ. Η’: Ιωάννης Καποδίστριας ή Η επώδυνη Γένεση του Νεοελληνικού Κράτους, Θεσσαλονίκη 1988, σ. 407.
4. Για την Θρησκευτικότητα και την Ευσέβια του Καποδίστρια βλ. Ελ. Ε. Κούκκου, «Ιωάννης Καποδίστριας. Ο άνθρωπος. Ο αγωνιστής», Αθήναι 1962. Επίσης: Γ. Δ. Μεταληνού, Ιωάννης Καποδίστριας ο πολιτικός-Μάρτυρας της Ρωμηοσύνης Αθήνα 1992.
5. Παν. Φ. Χριστόπουλου, «Σπηλιάδης και Καποδίστριας, Αθήναι 1979.
6. Κ. Δαφνή Ιστορικά κείμενα, Αρχείο Ιωάννου Καποδίστρια, τομ β’, Κέρκυρα 1978.
7. Όπως [1] σελ. 196.
8. Επινομίς Χ (987 de)
9. Απ. Ε. Βακαλόπουλου Ιστορία του Νέου Ελληνισμού οπ. π. σελ. 188. (Επιστολή Γεώργιου Τυπάλδου 6/18 Αυγούστου 1827).
Δες και σελ. 190 για τους φόβους του Καποδίστρια λόγω των ξένων επιδράσεων («Μας ξαναγυρίζουν τόσο αποξενωμένα από τα ήθη, τη γλώσσα, τη θρησκεία των πατέρων τους, ώστε, οποιεσδήποτε και αν είναι οι γνώσεις που απέκτησαν, δοκιμάζουν ακατανίκητες δυσκολίες στο να εγκλιματισθούν πάλι στη πατρίδα τους»).
10. Όπως [1] σελ. 39-40.
11. Χρυσ. Παπαδόπουλου, Η εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως και η Μεγάλη επανάστασις του 1821., ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΚΑ (1950) σ. 316.
12. M.S. Anderson, The Eastern Question, London 1966 σελ. 71.
13. Ανέκδοτη Μαρτυρία, που ανακοινώθηκε στο συμπόσιο από τον κ. Παν. Χριστόπουλο.
14. Βλ. Εμμ Ι. Κωνσταντινίδου, Η εν Ελλάδι Εκκλησία κατά την Επαναστατικήν και την μέχρι της αφίξεως του Όθωνος μεταβατικήν Εποχήν (1821-1833), Εν Αθήναις 1970 σελ. 53. Του ιδίου Ι. Καποδίστριας και η εκκλησιαστική του πολιτική, Αθήναι 1977 πρβλ. Γ.Δ. Μεταληνού, Ιω Καποδίστριας οπ. π. σελ. 253.
15. Γεν. εφημερίδα της κυβερνήσεως 1829 αρ 73, 74.
16. Σημειώσεις εις το προσωρινόν πολίτευμα της Ελλάδος του 1822 έτους, στου Γ. Βαλέτα, Κοραή άπαντα τομ Α’ Αθήνα σ. 399.
17. Τρ. Ευαγγελίδου, η Παιδεία επί τουρκοκρατίας, τομ. Α’ Αθήναι 1936.
18. Γ. Δ. Μεταλληνού Εξευρωπαϊσμός και Ελλαδικός Μοναχισμός, στον τόμο του ιδίου, Ελληνισμός Μετέωρος Αθήνα 1992.
19. π. Γ. Δ. Μεταλληνού Κων. Οικονόμος προς Τίτωφ.
20. Γ. Δ. Μεταλληνού Ελλαδικού Αυτοκεφάλου Παραλειπόμενα, Αθήνα 1989 σελ. 33.
21. Όπως επάνω σελ. 299.

Τετάρτη 22 Ιουλίου 2015

Η απελπισία και η αναισθησία είναι μεγάλες παγίδες για τη ζωή μας! Του π. Ιωήλ Κωνστάνταρου


Πολλές είναι οι παγίδες τού εχθρού μας, αλλά δύο είναι αυτές που χρησιμοποιεί περισσότερο ο διάβολος για να παρασύρει τον άνθρωπο στον όλεθρο. Η πρώτη ονομάζεται απελπισία και η δεύτερη αναισθησία. Με την απελπισία εισηγείται ότι λόγω των αμαρτιών του ο άνθρωπος είναι πλέον χαμένος. Ότι δεν υπάρχει σωτηρία. Με την
πνευματική αναισθησία αφήνει τον άνθρωπο να ζει μέσα στην πλάνη και στην αίρεση και να πιστεύει ότι από εκεί που βρίσκεται θα σωθεί. Αν και εντελώς αντίθετη η μία κατάσταση της άλλης, έχουν όμως κοινή βάση και κοινά τα αποτελέσματα, αφού και οι δύο απορρίπτουν την σώζουσα μετάνοια και την εκζήτηση της σωτηρίας που απέρρευσε από τον Σταυρικό θάνατο του Υιού τού Θεού.
Αλλά όσοι αποτελούμε συνειδητά μέλη τής Ορθοδόξου Εκκλησίας μας δεν θα πρέπει ούτε να απελπιζόμαστε, αλλά ούτε και να εφησυχάζουμε, αφού η σωτηρία μας είναι ασφαλής και εγγυημένη. Και είναι εγγυημένη διότι την εγγυώνται ο θάνατος και η ζωή τού Χριστού.
Ουδέποτε ο άνθρωπος θα μπορούσε να συλλάβει με την πεπερασμένη του διάνοια το μοναδικό αυτό γεγονός, τον σταυρικό δηλαδή θάνατο του Ιησού Χριστού. Το δε συγκλονιστικό είναι ότι την σταύρωση την ενεργεί ο αμαρτωλός και ένοχος άνθρωπος, χάριν τού οποίου και αντί τού οποίου αποθνήσκει ο Χριστός. Τώρα πλέον ο ταλαίπωρος άνθρωπος σώζεται από τον πόνο, την θλίψη και τον αιώνιον θάνατον που φέρει ως αποτέλεσμα η αμαρτία.

Δεν είναι καθόλου απλή υπόθεσις η αμαρτία όπως νομίζουν αρκετοί και παίζουν μαζί της. Πρόκειται περί επαναστάσεως και έχθρας εναντίον τού Δημιουργού, γι' αυτό και πρέπει ευκαίρως ακαίρως να τονίζεται το γεγονός ότι η κατάρα αυτή αποτελεί χωρισμό τού ανθρώπου από τον Τριαδικό Θεό.

Αλλά σ' αυτό ακριβώς το σημείο τής αποστασίας φανερώνεται η ανέκφραστη αγάπη τού Θεού και εκδηλώνεται το προαιώνιο σχέδιο της σωτηρίας.

Και όπως θεοπνεύστως τονίζει στο Απ. Ανάγνωσμα ο Απ. Παύλος “Εχθροί όντες κατηλλάγημεν τω Θεώ διά του θανάτου τού Υιού αυτού”. Ο θάνατος αυτός του Χριστού, όχι μόνο σταμάτησε το κακό αλλά εξιλέωσε τον άνθρωπο ενώπιον του Θεού και επήλθε συμφιλίωσις τελεία και ολοκληρωτική. Αυτό σημαίνει πως ο άνθρωπος έχει την δυνατότητα εάν όντως θελήσει να ανέλθει και πάλιν στο “αρχαίον κάλλος”!

Αλλά ενώ έτσι έχει η κατάστασις· ενώ η αγάπη τού Θεού Πατρός διά της Θυσίας τού Υιού Του και της επελεύσεως του Αγίου Πνεύματος άνοιξε τον δρόμο για την σωτηρία και τον εξαγιασμό τού ανθρώπου, βλέπουμε ότι εμείς οι ίδιοι γινόμαστε το εμπόδιο στην ευλογημένη αυτή πορεία προς τον φωτισμό και την θέωση. Αισθανόμαστε όχι λίγες φορές την αμαρτητική ροπή μέσα μας ως μαγνήτη τού διαβόλου να μας αποσπά από τα ύψη τής Χάριτος και να μας προσκολλά στην ύλη τής φθοράς και στον πνευματικό θάνατο μέσω των αισθήσεων και των ποικίλων παθών και αδυναμιών.

Και το αποτέλεσμα αυτής τής καταστάσεως είναι η ενοχή, οι τύψεις και η συναίσθηση ότι ελυπήσαμε την σταυρωμένη αγάπη και αθετήσαμε τις ιερές υποσχέσεις τού βαπτίσματος. Τότε όμως είναι που δεν πρέπει να παραιτούμαστε από τον αγώνα μας. Όσο κι αν τα κύματα μας κτυπούν, τόσο και περισσότερο θα ελπίζουμε. Και τούτο, διότι ο Χριστός παρεμβαίνει μεταξύ ημών και του Θεού Πατρός ως αιώνιος Λυτρωτής μας.

Ο θάνατός Του μας συμφιλίωσε με τον Θεό και η ζωή Του μας εξασφαλίζει και εγγυάται την σωτηρία μας. Αυτό ακριβώς τονίζει και η αποστολική φράσις “σωθησόμεθα εν τη ζωή αυτού”.

Και αυτά μεν για ό,τι έκαμε ο Θεός για τον άνθρωπο. Εάν όμως εμείς οι ίδιοι δεν πιστεύσουμε και δεν εργασθούμε την σωτηρία μας διά της μετανοίας και της εν γένει Ορθόδοξης Εκκλησιαστικής ζωής, η θυσία τού Χριστού από μόνη της δεν είναι δυνατόν να μας σώσει. Απαιτείται και η εκ μέρους τού ανθρώπου πίστις και αποδοχή τού σωτηριώδους έργου τής Αγίας Τριάδος. Αυτό όμως το σχέδιον της σωτηρίας δεν ενεργοποιείται ούτε εάν ο άνθρωπος δεν το θέλει, ούτε εάν βρίσκεται εκτός τού Σώματος του Χριστού. Εκτός τής Αγίας μας Ορθοδοξίας. Έτσι λοιπόν καταλήγουμε στο ότι όχι μόνο όσοι ζούνε μέσα σ' ένα πνεύμα αναισθησίας δεν σώζονται, αλλά εγκληματούν και όσοι ορθόδοξοι και μάλιστα “ποιμένες” Ορθόδοξοι διακηρύσσουν ότι υφίστανται και άλλες σώζουσες “Εκκλησίες” εκτός αυτής τής Ορθοδόξου. Πρόκειται δηλαδή είτε περί αφελών και αγραμμάτων περί τα Θεολογικά και την Δογματική – Πατερική διδασκαλία, είτε περί συνειδητών προδοτών που ως άλλοι λύκοι εν δορά προβάτου κατεργάζονται την φθοράν τού ποιμνίου.

Όσοι μάλιστα εκ των πιστών παρακολουθούν τα οικουμενιστικά τεκταινόμενα, διαπιστώνουν ότι ολονέν και περισσότερο η λαίλαπα αυτή ισοπεδώνει την ορθόδοξον συνείδησιν, ενώ από την άλλην προσφέρει τα μαξιλαράκια τού διαβόλου σε όσους εκτός Εκκλησίας θα ήθελαν να ενταχθούν στο Σώμα τού Χριστού. Με δυο λόγια οι Οικουμενιστές παίζοντας ρόλον διαβόλου, επί της ουσίας καταστρατηγούν το σχέδιον της σωτηρίας. Και επειδή φθάσαμε στο σημείο να αθετείται η πίστις υπό των υπευθύνων ταγών και να προδίδεται η παρακαταθήκη, κρίνεται αναγκαίον όσοι πιστοί, να απαιτούν και να ελέγχουν τα πιστεύω όσων αυθαιρέτως μάς “εκπροσωπούν” στις οικουμενιστικές συνάξεις και υπογράφουν αντί ημών κείμενα τα οποία είναι όλως απαράδεκτα από δογματικής, νομοκανονικής και Ορθοδόξου βιωματικής απόψεως.

Αυτό το αίμα τού Χριστού, μας εξαγνίζει, μας φωτίζει, μας ενδυναμώνει, μας εξαγιάζει και μας καθοδηγεί, δια των Αγίων τής Εκκλησίας μας, στο να αρνηθούμε την τακτική των ριψάσπιδων οικουμενιστών και εντός και μόνο εντός τής Εκκλησίας μας (ουδέποτε στα σχίσματα και στις ποικίλες αντικανονικές καταστάσεις) να ακολουθούμε την Αποστολική και Πατερική Παράδοση που αυτή και μόνο αυτή οδηγεί στη σωτηρία.            http://katoci.blogspot.gr/2015/06/blog-post_73.html

Trisagion Hymn - the monks of Simonopetra (Athos)Τί είναι ο τρισάγιος Υμνος; (ΒΙΝΤΕΟ).


Τί είναι ο τρισάγιος Υμνος; (ΒΙΝΤΕΟ).

«Άγιος ο Θεός, άγιος ισχυρός, άγιος αθάνατος· ελέησον ημάς».
(Άγιος ο Θεός ο Πατέρας, άγιος ισχυρός ο Υιός, άγιος αθάνατος το Άγιο Πνεύμα· ελέησέ μας.)
Η πίστη της Εκκλησίας είναι θεμελιωμένη στην προσκύνηση της Αγίας Τριάδος. Μαζί με το Ευαγγέλιο, μαζί με τον Ιησού Χριστό Άγγελοι ήρθαν στη σύναξή μας· σ’ ένα χορό λοιπόν τώρα μαζί με τους Αγγέλους ψάλλουμε τον Τρισάγιο Ύμνο.Τί είναι ο τρισάγιος Υμνος; (ΒΙΝΤΕΟ)

Ο Τρισάγιος Ύμνος είναι εκείνος που άκουσε ο προφήτης Ησαΐας να ψάλλουν ακατάπαυστα οι Άγγελοι γύρω από το θρόνο του Θεού· «Άγιος, άγιος, άγιος Κύριος Σαβαώθ, πλήρης πάσα η γη της δόξης αυτού».
Ο ίδιος ύμνος, σε μια κάπως διαφορετική διατύπωση της Εκκλησίας, ψάλλεται τώρα, σαν ένα τέταρτο Αντίφωνο, πριν από την ανάγνωση των θείων Γραφών· «Άγιος ο Θεός, άγιος ισχυρός, άγιος αθάνατος· ελέησον ημάς».
Ύστερα από το τελευταίο τροπάριο του τρίτου Αντιφώνου, ο λειτουργός ιερέας προσκαλεί σε προσευχή την ιερή σύναξη με γνωστά λόγια· «Του Κυρίου δεηθώμεν». Έπειτα ακολουθεί η ευχή και μετά την εκφώνηση ψάλλεται ο Τρισάγιος Ύμνος. Αλλά εδώ, για διάφορους λόγους, συμβαίνει μια ακαταστασία, που καταστρέφει τη φυσική σειρά των πραγμάτων.
Πριν να διαβάσει την ευχή, ο ιερέας λέει την εκφώνηση, οι ψάλτες αρχίζουν να ψάλλουν τον ύμνο κι ο ιερέας διαβάζει μυστικά την ευχή. Έτσι γίνεται τάχα οικονομία χρόνου, αλλ’ όμως και η εκφώνηση δεν γίνεται στη θέση της και η γεμάτη ιερά νοήματα ευχή δεν ακούεται από τους πιστούς.
Και η ευχή του Τρισάγιου Ύμνου, σύμφωνα με τον γενικό τύπο των ευχών χωρίζεται σε δύο μέρη· στο πρώτο μέρος υμνείται η μεγαλοσύνη του Θεού και στο δεύτερο διατυπώνονται τα αιτήματα της εκκλησιαστικής σύναξης.
«Ο Θεός ο άγιος, ο εν αγίοις αναπαυόμενος, ο τρισαγίω φωνή υπό των Σεραφείμ ανυμνούμενος και υπό των Χερουβείμ δοξολογούμενος και υπό πάσης επουρανίου δυνάμεως προσκυνούμενος· ο εκ του μη όντος εις το είναι παραγαγών τα σύμ­παντα· ο κτίσας τον ανθρωπον κατ’ εικόνα σην και ομοίωσιν και παντί σου χαρίσματι κατακοσμήσας· ο διδούς αιτούντι σοφίαν και σύνεσιν και μη παρορών αμαρτάνοντα· ο καταξιώσας ·ημάς τους ταπεινούς και αναξίους δούλους σου και εν τη ώρα ταύτη στήναι κατ ενώπιον της δόξης του αγίου σου θυσιαστηρίου και την οφειλομένην σοι προσκύνησιν και δοξολογίαν προσάγειν». Ως εδώ είναι το πρώτο μέρος της ευχής, που θα μπορούσαμε να το μεταφράσουμε κάπως έτσι.
«Ο άγιος Θεός, εσύ που βρίσκεις ανάπαυση στους αγίους, που σε ανυμνούν τα Σεραφείμ με τον τρισάγιο ύμνο και σε δοξολογούν τα Χερουβείμ και σε προσκυνάει κάθε επουράνια δύναμη· που από το μηδέν δημιούργησες τα σύμπαντα· που έπλασες τον άνθρωπο «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν» δική σου και τον στόλισες με κάθε χάρισμά σου· που σε όποιον ζητάει δίνεις σοφία και φρονιμάδα και δεν παραβλέπεις όποιον αμαρταίνει, αλλά έβαλες να υπάρχει μετάνοια για να σωθεί· που αξίωσες εμάς τους ταπεινούς και ανάξιους δούλους σου σ’ αυτήν εδώ την ώρα να σταθούμε μπροστά στη δόξα της αγίας σου Τράπεζας και να προσφέρουμε την προσκύνηση και τη δοξολογία που σου πρέπει».
Προχωρούμε τώρα στο δεύτερο μέρος της ευχής-
«Αυτός Δέσποτα, πρόσδεξαι και εκ στόμα­τος ημών των αμαρτωλών τον Τρισάγιον Υμνον και επίσκεψαι ημάς εν τη χρηστότητί σου· συγχώρησον ημίν παν πλημμέλημα εκούσιόν τε και ακούσιον αγίασον ημών τας ψυχάς και τα σώματα· και δος ημίν εν οσιότητι λατρεύειν σοι πάσας τας ημέρας της ζωής ημών πρεσβείαις της αγίας Θεοτόκου και πάντων των Αγίων, των απ’ αιώνος σοι ευαρεστησάντων».
Μεταφράζομε και το δεύτερο αυτό μέρος της ευχής· «Εσύ Δέσποτα, δέξου κι από μας τους αμαρτωλούς τον Τρισάγιο Ύμνο, κι έλα κοντά μας μέσα στην καλωσύνη σου· συχώρεσέ μας κάθε αμάρτημα θελημένο ή αθέλητο· αγίασέ μας τις ψυχές και τα σώματα και δώσε μας καθαροί και άγιοι να σε λατρεύουμε σ’ όλη μας τη ζωή με τις πρεσβείες της αγίας Θεοτόκου κι όλων των Αγίων, που έκαναν το θέλημά σου από τότε που υπάρχει ο κόσμος». Ύστερα από την ευχή, φυσικά εδώ γίνεται η εκφώνηση·
«Ότι άγιος ει ο Θεός ημών και σοι την δόξαν αναπέμπομεν, τω Πατρί και τω Υιώ και τω Αγίω Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων». Γιατί άγιος είσαι ο Θεός μας κι εμείς εσένα δοξάζομε, τον Πατέρα και τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα, τώρα και πάντα και στους ατελεύτητους αιώνες.
Η ευχή του Τρισάγιου Ύμνου είναι από τις πιο χαρακτηριστικές ευχές της θείας Λειτουργίας και για το περιεχόμενό της και για την ιερότητα του λόγου. Ας επαναλάβουμε σε μια σύντομη περίληψη τα νοήματα της ευχής.
Ο Θεός είναι ο άγιος, που χαίρει και βρίσκει ανάπαυση στους αγίους ανθρώπους, που τον υμνούν και τον δοξολογούν οι ουράνιοι άγγελοι. Είναι ο δημιουργός του κόσμου κι ο πλάστης του ανθρώπου· δημιούργησε τον κόσμο από το μηδέν κι έπλασε τον άνθρωπο «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν» δική του, να είναι δηλαδή κι ο άνθρωπος πρόσωπο, όπως κι ο Θεός είναι πρόσωπο, και σαν πρόσωπο για να γίνει όμοιος με το Θεό.
Ο Θεός στόλισε τον άνθρωπο με κάθε χάρισμα κι είναι εκείνος που μας αξίωσε και τώρα να τον δοξολογούμε. Αυτά όλα εξ’ ονόματος της σύναξης ο ιερέας τα λέει πρόσωπο προς πρόσωπο στο Θεό, για να προχωρήσει στα αιτήματα.
Εσύ λοιπόν, Θεέ μας, δέξου από μας τον Τρισάγιο Ύμνο, συχώρεσέ μας τα αμαρτήματα, αγίασέ μας ψυχικά και σωματικά και αξίωσέ μας να σε λατρεύουμε σ’ όλη μας τη ζωή. Όλα τα αιτήματα αυτά η ιερή σύναξη τα ζητάει από το Θεό, προβάλλοντας όπως πάντα την πρεσβεία της Θεοτόκου κι όλων των Αγίων.
Οι χοροί των ψαλτών στην εκφώνηση του ιερέα απαντούν με το «Αμήν» κι αρχίζουν να ψάλλουν αντιφωνικά τον Τρισάγιο Ύμνο. «Άγιος ο Θεός, άγιος Ισχυρός, άγιος αθάνατος· ελέησον ημάς». Αυτός ο ύμνος, καθώς γράφει ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, «ο ουράνιος χορός των Αγγέλων και ο επίγειος χορός των ανθρώπων ενώνονται σε μια ακατάπαυστη δοξολογική ανύμνηση του Θεού».
Ό,τι γίνεται στον ουρανό μιμείται η Εκκλησία στη γη· κάθε μέρα στην κάθε λειτουργική σύναξη της Εκκλησίας γίνεται η ίδια αδιάλειπτη Λειτουργία επάνω στον ουρανό και κάτω στη γη.
Ο Τρισάγιος Ύμνος είναι από τους πιο γνωστούς και τους πιο αγαπητούς ύμνους της Εκκλησίας. Δεν μπορούμε βέβαια να ξέρουμε ποιά ήταν η «σύμφωνος ευτονία», για την οποία γράφει ο άγιος Μάξιμος, γιατί εμείς τώρα μόνο κατά παράδοση ξέρουμε τη μουσική των εκκλησιαστικών ύμνων. Τα πιο παλιά χειρόγραφα της εκκλησιαστικής μουσικής δεν είναι παραπάνω από χιλίων χρόνων, μα κι αυτά δεν μπορούμε σίγουρα να τα διαβάσουμε.
Όμως αυτό το «κατά παράδοσιν» που λέμε έχει μεγάλη αξία, γιατί η παράδοση είναι ζωντανή συνέχεια στην Εκκλησία, που πάντα σώζει μέσα της πολλή αλήθεια. Μόνο που θα πρέπει να φροντίζουμε η ψαλμωδία στην Εκκλησία να είναι όσο μπορεί πιο απλή και, θα λέγαμε, δωρική.
Σχετικά με τον Τρισάγιο Ύμνο θα πρέπει να λείψουν οι μακρές και ολωσδιόλου αταίριαστες στην ορθόδοξη λατρεία φωνές και μελωδίες, που δεν έχουν άλλο σκοπό παρά να δείξουν την καλλιφωνία και την τέχνη των ψαλτών.
Με τον Τρισάγιο Ύμνο συνδέονται κάποια όχι και πολύ αρχαία τελετουργικά έθιμα, που θα πρέπει κι αυτά να λείψουν, χωρίς το πράγμα να θεωρηθεί ασέβεια. Όλα αυτά, συνδεόμενα με την παρουσία του Βυζαντινού αυτοκράτορα στη θεία Λειτουργία, έκτος που δεν έχουν πια θέση, αλλά και ξοδεύουν ώρα, ώστε να μη μένει πια καιρός για το κήρυγμα και να μην υπάρχει άνεση χρόνου για τη θεία Λειτουργία.
Γιατί η Λειτουργία καλά-καλά δεν άρχισε, αλλά βρισκόμαστε ακόμα στον πρόλογο. Ύστερα από την είσοδο του Ευαγγελίου με τον Τρισάγιο Ύμνο, προετοιμάζουμε την ανάγνωση των Γραφών, από την οποία αρχίζουν να κάνουν λόγο όλα τα αρχαία λειτουργικά κείμενα.
Ο Τρισάγιος Ύμνος, που δεν ήταν από την αρχή, αλλά μπήκε μεταγενέστερα στη θεία Λειτουργία, είναι ο ύμνος που η Εκκλησία «κατά πάσαν έναρξιν ύμνου Θεού τούτον προ πάντων πλατεί στόματι καθηγείται». Στην αρχή κάθε Ακολουθίας, μετά το «Βασιλεύ ουράνιε…», μεγα­λόστομα υμνούμε πάντα την Αγία Τριάδα. «Άγιος ο Θεός, άγιος ισχυρός, άγιος αθάνατος· ελέησον ημάς». Αμήν.
Του Διονυσίου, Μητροπ. Σερβίων και Κοζάνης, «Η Θεία Λειτουργία», εκδ. Αποστ. Διακονίας http://ekklisiaonline.gr/arxontariki/item/3119-ti-einai-

Να ''κυνηγάμε''την ευχη.

Στήν ώρα τής διακονίας (εργασίας) μας, ή οτιδήποτε άλλο κάνουμε, αντί νά αργολογήσουμε, αντί νά συζητήσουμε, αντί να πούμε ιστορίες, αντί νά πούμε πνευματικά, καλύτερα είναι νά λέμε τήν "ευχή". Γιατί μέσα καί στά πνευματικά ακόμη θά υπάρχει καί μία κατάκριση, ένα κουτσομπολιό, μία αργολογία, μία μεμψιμοιρία,, θά υπάρξουν αστεϊσμοί, διάφορα.
 Όταν μάς έρχεται διάθεσις γιά συζήτηση, όταν μάς πιάνει πλήξη, μάς πιάνει στενοχώρια, νά ξέρετε είναι γιατί δέν κυνηγάμε τήν "ευχή". Νά τήν κυνηγήσουμε, όπως τήν κυνηγούσαν οί Πατέρες οί άγιοι, όπως τήν κυνήγησαν πνευματικοί άνθρωποι στόν κόσμο καί αισθάνθηκαν τήν Χάρι τού Θεού. Γιορτές καί Κυριακές πού έχουμε περισσότερο χρόνο νά λέμε τήν "ευχή" (Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με), νά τόν εκμεταλευώμαστε τόν χρόνο.
Από τό βιβλίο: Γερόντισα Μακρίνα - Λόγια Καρδιάς, εκδόσεις Ιεράς Μονής Παναγίας οδηγήτριας Πορταριά Βόλου.   

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ.

1. Γιατί ο Θεός δημιούργησε τόν κόσμο καί τον άνθρωπο;
Ή αγάπη του Θεοΰ, μιά από τίς θεοπρεπείς ιδιότητες του, εΐναι καί ή αιτία τής δημιουργίας. Εξαιτίας τής παναγάπης του ό Θεός θέλησε νά δημιουργήσει όντα, γιά νά μεταδώσει σ' αυτά από τήν αγαθότητα καί τήν καλοσύνη του. Γι' αυτό δίκαια γράφεται ότι ήταν «λίαν καλά» τά δημιουρ­γήματα.

Συνοψίζοντας τή διδασκαλία τών Πατέρων τής Εκκλησίας ό άγιος Ιωάννης ό Δαμασκηνός γράφει γιά τήν αιτία τής δημιουργίας:

«Επειδή, λοιπόν, ό αγαθός καί υπεράγαθος Θε­ός δεν αρκέστηκε στή θεωρία τοΰ εαυτού του, άλλά από υπερβολική αγαθότητα ευδόκησε νά δημιουργηθούν ,όντα πού θά ευεργετούνται καί θά μετέχουν στήν αγαθότητα του, από τό μή ον παράγει και δη­μιουργεί στό εΐναι τά σύμπαντα -αόρατα καί ορα­τά-, καί τόν άνθρωπο, πού αποτελείται από τό ορα­τό καί αόρατο στοιχείο. Σκέφτεται καί κτίζει, καί ή σκέψη πραγματώνεται σέ εργο, πού εκπληρώνεται μέ τό Λόγο καί τελειώνεται μέ τό Πνεύμα».
Ή κακή χρήση της ελευθερίας μερικών λογικών όντων, του Εωσφόρου καί του Αδάμ, έφερε τή φθορά καί τό θάνατο ώς παρά φύση ενέργειες. Πε­ριμένουμε τώρα τήν παλιγγενεσία, οπόταν ό αρχι­τέκτονας Θεός Λόγος θά επαναφέρει τήν υγεία καί τήν ισορροπία στή φθαρμένη φύση των όντων καί θά καταργήσει πλέον τή φθορά, τήν αστάθεια καί τό θάνατο.                                        2. Πώς ζοΰσε ό άνθρωπος στόν Παράδεισο;
Ό παράδεισος ήταν ενας θείος τόπος, μιά ται­ριαστή κατοικία γιά τόν «κατ' εικόνα καί καθ' όμοίωσιν» Θεοΰ, πλασμένο άνθρωπο. Έκεΐ ζοΰσε μέσα στή μακαριότητα τών θείων ιδιοτήτων, πού περιεί­χε ή φύση του. Είχε αίσθηση υπεροχής καί κυριότητας όλων των κτισμάτων. Ήταν απαθής, χωρίς με­ρίμνα, φροντίδα καί πολυπραγμοσύνη γιά τή ζωή του .Δεν τον πίεζε καμμιά ανάγκη. Ένα μόνο έργο είχε,το έργο των αγγέλων.Να υμνεί ακατάπαυστα και αδιάλειπτα τον Κτίστη.Το πλήρωμα της θεοειδείας που τον συνείχε,δεν του επέτρεπε να έχει απορίες και ερωτηματικά και το πλήρωμα της θείας παναγάπης ήταν το θείο του εντρύφημα.Ο άνθρωπος διέμενε σε υπέρτερο και ασύγκριτο και  ωραιότερο τόπο έχοντας εκεί ένοικο τό Θεό καί αυ­τόν λαμπρό ένδυμα καί περιβεβλημένος τή χάρη του καί απολαμβάνοντας τό μόνο γλυκύτατο καρπό της θεωρίας του». ("Αγιος Ιωάννης Δαμασκηνός).
Υπάρχει άραγε υψηλότερο έντρύφημα, όταν αι­σθάνεσαι ότι κρατάς καί κατέχεις αυτό πού αγαπάς καί μάλιστα όταν αυτό είναι ό Θεός;                            3. Ποιά ήταν ή αιτία της πτώσεως του ανθρώπου;                                  Ή πτώση οφειλόταν στήν απειρία καί απροσε­ξία του κατασκευασμένου από τό Θεό ανθρώπου. Αυτά τόν οδήγησαν νά αμελήσει καί νά προδώσει πρακτικά τήν προσωπική ενότητα καί επαφή μέ τό Θεό Πατέρα, πιστεύοντας ότι μπορεί μόνος του νά εύδαιμονεί.
Πτώση, λοιπόν, θεωρείται καί λέγεται ή απο­κοπή καί αποχώρηση κάθε κτιστής υπάρξεως από τήν πρώτη αιτία της δημιουργίας, πού είναι ό Θεός. Τά σύμπαντα, κατά τή θεία αποκάλυψη, ώς αποτε­λέσματα αιτίας (αιτιατά), δέν μπορούν νά υπάρ­ξουν από μόνα τους, αλλά «κατά μετοχή» της θείας ενέργειας καί πρόνοιας. Επομένως, άν αποκοπούν από τή συνεκτική δύναμη καί ενέργεια τοΰ Θεοΰ φθείρονται καί νεκρώνονται.
Ή αποστασία των όντων από τό Θεό επέφερε δύο ισοδύναμες καταστροφές. Ή μιά είναι ή αύθάδεια καί αποστασία κατά τοϋ πλάστη καί κηδεμόνα καί ή άλλη, ή αποκοπή από τή ρίζα της άειζωίας, τό Θεό, τή μόνη αιτία της υπάρξεως καί συνοχής.
Καί στήν αγγελική καί στήν ανθρώπινη φύση τό ίδιο σφάλμα προκάλεσε τήν καταστροφή. Οί άγγε­λοι από εγωιστική υπεροψία φαντάστηκαν ότι μπο­ρούν χωρίς Θεό νά αυτονομηθούν καί έχασαν όχι μόνο τήν άξια, τή θέση καί τό φωτισμό, αλλά μετα­βλήθηκαν στή μορφή, από φωτεινά καί ύπέρκαλλα πρόσωπα, σε φρικαλέα τέρατα, γεννήτορες της φρί­κης καί του τρόμου, χωρίς πρόθεση μετάνοιας καί επιστροφής.
Ό άνθρωπος, θύμα της διαβολικής κακουργίας, αν καί έχασε τή θεοειδή θέση του καί εξορίστηκε εδώ στήν κοιλάδα του κλαυθμωνος, δέ στερήθηκε τό ευεργέτημα της μετάνοιας, πού μπορεί νά τόν οδηγήσει στήν επιστροφή.                        4. Γιατί δόθηκε ή εντολή στους πρωτοπλάστους;                          Ή εντολή του Θεου προς τους πρωτοπλάστους δέ δόθηκε γιά νά τούς στερήσει τήν ελευθερία της προσωπικότητας. "Οπως προαναφέραμε, τά σύμπα­ντα, ώς «αιτιατά», δέν είναι αυθύπαρκτα καί άρα όχι μόνο τό «είναι» δέν έχουν από μόνα τους, άλλά οΰτε τό «εύ είναι» καί τό «αεί είναι» μπορούν νά αποκτήσουν μέ δική τους δύναμη. Τό παίρνουν άπό τό δημιουργό. Ό τρόπος επαφής καί σχέσεως τους είναι ή τήρηση της εντολής. Αυτή αποτελεί οντολο­γική αναγκαιότητα. Στήν εντολή βλέπουμε τήν άφατη φιλανθρωπία του Θεοΰ, πού θέλει νά κρατή­σει κοντά του τόν άνθρωπο. Τήν πτώση δέν τήν προκάλεσε ό Θεός, άλλά ή αποστασία τών όντων άπό τήν Αύτοζωία. Δίκαια ή Γραφή αποκαλύπτει ότι «ό Θεός θάνατον ουκ έποίησεν, ουδέ τέρπεται έπ' άπωλεία ζώντων.» (Σοφ. Σολ. 1,13).  5.  5. Γιατί ο Θεός, άφοΰ γνώριζε την πτώση τοΰ Αδάμ δεν την εμπόδισε;    "Αν τήν εμπόδιζε, θά επενέβαινε καί θά καταρ­γούσε τήν ελευθερία τοΰ ανθρώπου, πού ό ίδιος τοΰ έδωσε ώς χάρισμα. "Αν άφαιροΰσε τήν ελευθερία, τότε ή διαγωγή, αλλά καί ή σωτηρία τοΰ ανθρώ­που, θά ήταν αναγκαστική. Ό άνθρωπος θά έχανε τήν προσωπικότητα του καί θά ήταν ενα άβουλο δν. Ό Θεός προτίμησε νά αλλάξει τά σχέδια του γιά τόν άνθρωπο,παρά νά τοΰ αφαιρέσει τό κυριότερο στοιχείο της προσωπικότητας του, τήν ελευθερία.
Ένα δεύτερο στοιχείο, ευεργετικό γιά τόν άν­θρωπο, πού προστέθηκε από τό Θεό, είναι ή δικαι­οσύνη του απέναντι στή διαβολική κακουργία καί τό φθόνο. Ό διάβολος πίστευε ότι μέ τήν αποπλά­νηση τοΰ ανθρώπου θά εμπόδιζε τό θείο σχέδιο καί θά κατέστρεφε τή θεοείδειά του, ώστε καί τό Θεό νά εκδικηθεί καί τόν άνθρωπο νά στερήσει της αξίας του. Δέν εμπόδισε ό Θεός, λοιπόν, τό διάβολο νά ε­φαρμόσει τήν κακουργία του, γιά νά συντριβεί ολο­κληρωτικά μέ τή μελλοντική πρόσληψη της ανθρώ­πινης φύσεως από τό Θεό, μέ τή σάρκωση του. Έτσι ο άνθρωπος, τό θεωρούμενο θύμα της διαβολι­κής κακουργίας, νά υψωθεί «υπεράνω πάσης αρχής καί εξουσίας καί κυριότητος καί ονόματος όνομαζο­μένου» (Έφεσ. 1,21) καί στό παρόν καί στήν αιω­νιότητα. "Αρα ή παρακώλυση της πτώσεως τοΰ αν­θρώπου από τό Θεό θά τοΰ στερούσε τήν αξία, πού τώρα κληρονόμησε με τήν υποστατική του ένωση με τόν ϊδιο τό Θεό μέσω της ενανθρωπήσεως.      6. Τί εΐναί το προπατορικό αμάρτημα καί ποιες οι συνέπειες του;    
                               Είναι ή αμαρτία πού έκανε ό προπάτορας στόν κήπο της Εδέμ, όπου τόν τοποθέτησε ό δημιουρ­γός. Ό χωρίς τήν αίσθηση της αμαρτίας, ευθύς καί άκακος άνθρωπος, έπρεπε νά δοκιμαστεί, ώς λογι­κή καί ελεύθερη ύπαρξη, καί νά αποφασίσει συνει­δητά τή σχέση του μέ τό Θεό. Έπρεπε, γιά νά τό αποδείξει αυτό, νά υπακούσει στήν εντολή νά μή φάγει από τόν καρπό τοΰ δένδρου της γνώσεως τοΰ καλοΰ καί τοΰ πονηρού. Ό άνθρωπος παρέβηκε τήν εντολή καί πρόδωσε τήν εμπιστοσύνη του στό θέλη­μα τοΰ Θεοΰ.
Τριπλή ενοχή στους προγόνους προκάλεσε ή πράξη αυτή. Πρώτο, παρακοή σ' αυτόν πού έδωσε τήν εντολή* δεύτερο, άδικη πράξη προπέτειας ή αύθάδειας, αχαριστίας καί άγνωμοσύνης στόν ευεργέτη δημιουργό- τρίτο, παράλογη ενέργεια, άφυύ γνώριζαν οτι άπό τήν παράβαση θά προκύψει θάνα­τος. Κεντρικός λόγος τής αποστασίας τοΰ άνθρώπου είναι η επιθυμία της άνεξαρτησίας, ή επιθυμία της ισοθε'ί'ας που με δόλο επέβαλε ο διάβολος.
'Πίστεψαν ότι θα γίνουν από μόνοι τους Θεοί και άρα ανεξάρτητοι.Εγιναν όμως όμοιοι με το σατανά πού τους αποπλάνησε. Έτσι επαληθεύτηκε ό λόγος του δημιουργού «η δ' αν ήμερα φάγητε άπ' αύτου (του καρποΰ) θανάτω άποθανεΐσθε.» (Γεν. 2,17).
Με τήν αμαρτία του ό άνθρωπος έπεσε από πολύ ψηλά. Οί συνέπειες ήταν τραγικές. Έχασε τά δώρα της χάριτος τοΰ Άγιου Πνεύματος, πού είχε τό «κατ' εικόνα», καί με τά όποια θά μπορούσε νά εκπληρώσει τόν προορισμό του, τήν «όμοίωσιν» πρός τό Θεό. Με τήν αποκοπή του από τήν πηγή της άειζωίας έχασε τή δυνατότητα της αθανασίας, της αφθαρσίας καί της άτρεψίας. Τό «κατ' εικόνα» αμαυρώθηκε, σκοτίστηκε καί εξασθένησε. Δέν καταστράφηκε ολοκληρωτικά, δπως διδάσκουν οί Προτεστάντες, ούτε έμεινε ανέπαφο, όπως διδά­σκουν οί Ρωμαιοκαθολικοί. Μετά τήν  πτώση του ό άνθρωπος έχει μέσα του τήν έννοια τοΰ καλοϋ καί μπορεί νά εργάζεται τήν αρετή.
Ή άδαμιαία φύση διαστράφηκε ολοκληρωτικά. ' Υπέπεσε στήν αναγκαιότητα της φθοράς καί τοΰ θανάτου. Πάθη, επιθυμίες καί ορμές κατέκλυσαν τόν άνθρωπο. Ό νους, στερημένος από τήν πηγή του άληθινοΰ φωτός, σκοτίστηκε, πλανήθηκε καί λάτρεψεψε «τήν κτίσιν παρά τόν Κτίσαντα». Ή γιά νά αναφέρουμε τό τοΰ ψαλμωδοΰ: «Άνθρωπος εν τιμη ού συνήκε* παρασυνεβλήθη τοις κτήνεσι τοις άνοήτοις καί ώμοιώθη αύτοΐς» (Ψαλμ. 48,13).
Κάθε άνθρωπος με τή γέννηση του συνάπτεται με τή φύση τοΰ πρώτου ανθρώπου. Φέρει δηλαδή  την φθαρμένη φύση τοΰ Αδάμ, πού παραδόθηκε στό θάνατο.Λόγω αυτής της ενότητας της ανθρώπινης φύσεως μεταδίδεται κληρονομικά το προπατορικό αμάρτημα.Ό Παύλος περιγράφει τή δική μας τραγωδία λέγοντας δτι «διά τής παρακοής του ενός άνθρω­που, αμαρτωλοί κατεστάθησαν οί πολλοί» (Ρωμ. 5,19). Καί άλλου πάλιν γράφει: «δι' ενός άνθρω­που ή αμαρτία εις τόν κόσμον εισήλθε καί διά τής αμαρτίας ό θάνατος» (Ρωμ. 5,12). Περιγράφοντας δε τή διαστροφή τής φύσεως μετά τήν πτώση λέγει: «"Ο κατεργάζομαι ού γινώσκω· ου γάρ δ θέλω τού­το πράσσω άλλ' ο μισώ τοΰτο ποιώ... νυνί δέ ούκέτι έγώ κατεργάζομαι αυτό, άλλ' ή οίκοϋσα έν έμοί αμαρτία.» (Ρωμ. 7,15). Ή μικρή περιγραφή μέ τά λόγια του Παύλου αποδεικνύει τήν ολική διαστρο­φή, πού προκάλεσε τό προπατορικό σφάλμα καί τήν οποία θεράπευσε ό Κύριος μας μέ τήν παρουσία του εδώ στή γη.
ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ <<ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΑΘΩΝΑ>>.Του Γέροντα Ιωσήφ Βατοπαιδινού.